________________
[ ૬ ]
ઉપાસ્ય દેવની આળખાણુ
ગત પ્રકરણમાં ‘જિન’ ‘અત્’ અને ‘તીર્થંકર' એ ત્રણ શબ્દની અમીમાંસા કરતાં આપણને ઘણું જાણવાનુ મળ્યું અને આપણા કેટલાયે પ્રચલિત ખ્યાલેામાં પરિવર્તન થયુ. હવે અમે પ્રસ્તુત પ્રકરણમાં આપણા ઉપાસ્ય દેવની ઓળખાણ આપવા ઈચ્છીએ છીએ, જેથી તે સંબધી કેાઈ પણ પ્રકારના ભ્રમ કે ખાટા ખ્યાલ રહેવા પામે નઢુિ.
જૈન શાસ્ત્રોમાં કહ્યુ` છે કે—
सर्वज्ञो
जितरागादिदोषस्त्रैलोक्यपूजितः । यथास्थितार्थवादी च देवोऽर्हन् परमेश्वरः ॥
‘ અત્ આપણા ઉપાસ્ય દેવ છે, તે સન હાય છે, રાગાદિ દોષાને જિતનારા હાય છે, ત્રલેાકયપૂજિત હાય છે અને સત્ય તત્ત્વના ઉપદેશક હાય છે. તે જ આપણા પરમેશ્વર છે.’
આ શબ્દોમાં જે અર્થગાંભીય રહેલુ છે, તે ચેાગ્ય વિવેચન વિના ખ્યાલમાં આવશે નહિ, એટલે અહી અમે ચેાગ્ય વિવેચનના આશ્રય લઈ એ છીએ.
દરેક ધર્મોને પેાતાના ઉપાસ્ય દેવ હોય છે. વૈદિક ધર્માં'માં બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ ઉપાસ્ય દેવ મનાયેલા
