________________
૧૭૫
કરી દુ:ખિ પ્રાણીને સંસારમાં કોઇ શરણુ નથી, આ ત્રીજી અશરણુ ભાવના; દેવપણુ ક યાગે કુતરી બને છે અને રાજા પણ રકમની જાય છે, પુત્ર ડાય તે અન્યલવમાં પિતા બને છે. અને માતા પણ ભાર્યા ખને છે, પુરૂષ હાય તે અન્યભવમાં સ્ત્રી અને છે, સંસારમાં નરકાદિક સર્વ સ્થાનમાં જીવ જાય છે. અનેક વેષનું પરાવર્તન કરતા નટ જેમ ર્ગમંડપમાં ખેલ કરે છે, તેમ આ જીવ પણ બધે ફર્યા કરે છે. આ સંસાર ભાવના કહેવાય. આ જગતમાં જિવ એકલેાજ જન્મ મરણ સુખ દુ:ખને પામે છે, અને ધનખ - વિને ભવાંતરમાં પણ એકલેજ જાય છે, આ એકત્વ ભાવના કહેવાય. ભવમાં ગમન કરનાર જીવ અન્ય છે અને ધનાદિક સંપદાપણે અન્ય છે, આ શરીર પણુ અન્ય છે, મિત્ર ખાંધવા પણ અન્ય છે આવા પરિણામ અન્યત્વ ભાવના કહેવાય, શુક્રÀાણિતથી ઉપજેલું મુત્રવિષ્ઠાથી યુક્ત ચામડી લેાહી માંસ ને હાડકા મિંજ અને શુક્ર આ સાત ધાતુથી ભરેલું અશુિચ શરીર છે, જેમાં નવ છિદ્રોએ અણુચિરસ ઝરી રહ્યો છે અને વિષ્ઠાના કાથળે છે, ફક્ત ઉપર રહેલ ચામડીથી મનેાહર છે, એવી પરિણતિ તે અશ્િચ ભાવના કહેવાય છે. સ`સારી પ્રાણીએ મનવચન કાયાના ન્યાપારે કરી અને કષાયેા કરવાએ કરી મહાન કઠિણ કમ ને ખાંધે છે, એવી જે પિતિ તે આશ્રવભાવના કહેવાય. આશ્રવાને રોકવાથી કમ ન ખંધાય, જેમ પાણી આવવાના રસ્તા ફાકવાથી તલાવ ન ભરાય, એવી શુભ પરિણતિ તે સવભાવના. પૂર્વ ઉપાર્જન કરેલા ઘાર કનિ શાંતતાયુક્ત તપ વિનાશ કરે છે, જેમ વાયુ અને સૂર્ય તાપ જલને શેાષી
