________________
૧૭૩
સામગ્રીનું પ્રમાણુ કરવું, તે પાંચ પ્રકારે દેશશીલ કહેવાય છે. તથા તેને મદદગાર સાત પ્રકારે પણ દેશશીલ કહેવાય છે, તે આ પ્રમાણે- ઉર્ધ્વ અા અને તિરછી દિશાનુ ગમનનું પ્રમાણ કરવું, તથા મધ માંસ મદિરા માખણ અનંતકાય પ'ચુખરી બહુબીનક્રિક વસ્તુની વપરાશ છેાડવી, અથવા તેનું પ્રમાણ કરવું, તથા સ્નાન વિલેપન આભરણુ વસ્ત્ર શયન આસન પુષ્પ ત માલ હાથી ઘેાડા રથ વિગેરેના પિરાગ છેડવા, અથવા તેનું પ્રમાણુ કરવું, કઠાર હૃદયી મહુ જીવને વિનાશ કરનાર હલકા મનુષ્યાનુ અને નિ ંદનીક અનાય લેાકેાનું, અને ઉપભાગ પરિભાગની કારણભૂત ક્રિયાનું પરિમાણુ વિગેરે કરવુ તે ઉપલેગરિભાગ વ્રત કહેવાય. તેમજ જીવાને પીડનાર ફાકટ જ પ્રયેાજન વિના મન વચન અને કાયાથી જે ચેષ્ટા કરાતી હાય તેને રેકી નાંખવી તે અન દ વિરમણ વ્રત કહેવાય તેમજ સર્વ જીવ વિષયક પાપ વ્યાપારના ત્યાગ કરવા, અગર તેનું પરિમાણુ કરવુ, એટલે કાલમાન નક્કી કરી દ્વિવિધ ત્રિવિષે સમભાવ કરવા તે સામાયિક વ્રત કહેવાય, તેમજ જાવ છત્ર સુધી ગ્રહણ કરેલા નિયમાનું દરેક દિવસે સ ંક્ષેપ કરવા તે દેશાવકાશિક જાણવું, તેમજ પતિથિઓમાં આહાર શરીરસત્કાર– અબ્રહ્મ–સાવદ્ય વ્યાપારના સથા સામાયિક ઉચ્ચરોને ત્યાગ કરવા અગર દેશ થકી ત્યાગ કરવા, તે પાષધવ્રત કહેવાય. તેમજ ન્યાયાપાર્જિત અન્નપાણિ વિગેરેનો પેાતાના આત્માની અનુગ્રહ બુદ્ધિએ પરમભક્તિએ સમસ્ત શ્રમણ નિાને સવિભાગ કરવા એટલે શુદ્ધ આહાર આપવા તે અતિથિસવિભાગત્રત કહેવાય. આ અન્ને પ્રકારના આચારનું મૂળ
