________________
૧૪૧ નની ચિંતાવાળા તે રાજવીને સકલ જનાનખાનામાં પ્રધાન એવી કસુમમાલા નામની ભાયીની કુક્ષિમાં પુત્રીપણે હું ઉત્પન્ન થઈ. રાજાએ તે જ દીવસે મંત્રી મતિવર્ધન તથા રાણી સાથે વાતચિત કરી નિર્ણય કર્યો કે—કર્મના વશથી રાણીને પુત્રી જન્મી તેપણ પુત્ર જન્મે એમ લેકમાં જાહેર કરવું; આગળ ઉપર રાજ્ય સંબંધી સારાં વાનાં થશે. અનુક્રમે મારો જન્મ થયો કે પુત્રની વધામણી કરી, રાજશ્રી એવું નામ પાડી ગુપ્તપણે લેકમાં રાજશેખર એવું નામ પ્રગટ કર્યું. આ બાબતને પરમાર્થ કોઈને જાણવા દીધે નહી; અને હું યુવતી અવસ્થાને પામી, એટલે મને પિતાએ વિદ્યાઓ આપવા માંડી, અને રાજ્ય ઉપર મને
થાપી પિતા પરલોક પહોંચ્યા. પૂર્વના ક્રમે કરી આટલા કાળસુધી રાજ્યને સાચવી રાખ્યું, અને સ્ત્રી ભાવને પવી રાખે, પણ હવે સ્ત્રી ભાવ પ્રગટ થઈ ગયે, તેથી શું થશે? તે હું જાણતી નથી. પણ હે પ્રિય સખી! મેં મારી સત્ય વાત બધી તને કહી દીધી છે. માટે વાયડાપણું તારે ન કરવું, અને આ વાત દાક્ષિણ્યતા રાખી મારા ઉપર ઉપકાર બુદ્ધિએ બહાર પાડવી નહિ, હવે કુમારે કૃત્રિમ ખેદ કરીને કહ્યું, હે પ્રિય સખી! તમારે બિલકુલ શંકા ન રાખવી કે–આ મારી ગુપ્ત વાત બહાર પાડી દેશે, પણ મારા મનના મરથ પૂરા. ન થયા, તેથી મારું હૃદય તપે છે, કેમકે ખેચર રાજા સાથે ઇચછા મુજબ રતિવિલાસ માણશું એ મને મરથ હતો, પરંતુ તે કહેવત સાચી પડી કે–“મનમાં હર્ષ પામી મનુષ્યથી જે મનેર કરાય છે, તે વિધિના વશથી સંસારમાં ફેકટ જાય છે. ''; હવે રાજશ્રીએ કહ્યું કે-હે પદ્મશ્રી!
