________________
પ્રકરણ ૨ જુ
આત્મ તત્ત્વ છે તેજ પરમાત્મ તત્ત્વ છે આ જાતના વિશ્વાસ મજબૂત બનતો જાય છે તેમ તેમ સાધના જોર પકડતી જાય છે.
૪ર
સાધનાની પ્રાથમિકદશામાં બેઉ જુદા છે. હું તારો છું. તું મારા છુની ભાષા છે. આપણે એ એક છીએ એ અદ્વૈતગાન ત્યાં નથી.
સાધનાની અ ંતિમ દશામાં વિરહ પણ નથી. મિલન પણ નથી. કેવલ અદ્વૈત છે. જળપ્પ બાકાર થયેલ સૃષ્ટિમાં જેમ ઉપર નીચે આગળ પાછળ સઘળું જ જળથી પૂરાઈ જાય છે તેમ સાધનાપૂર્ણ થતાં સાધક શ ંકરાચાર્ય લખે છે તેમ ચારે બાજુથી સચ્ચિદાનંદથી ભરાઈ જાય છે.
પ્રાથમિક સાધનામાં વિરહની મજા માણવાની છે. માધ્યમિક સાધનામાં મિલનની મજા માણવાની છે. ઉત્કૃષ્ટ સાધનામાં અદ્વૈતની મસ્તી માણવાની છે. ત્યાં માત્ર એકીકરણ જ નથી. શૂન્યીકરણ પણ છે. હુ પણ નથી. તું પણ નથી. કાંઈક બીજું જ કશું અપૂર્વ છે.
'
આનંદઘનજી આવી સર્વોચ્ચભૂમિકા ઉપરથી તેમના સુજ્ઞ નિજત્વને નમસ્કાર કરે છે—જે નિજ; જે યથાર્થ હું' આ અનંતકોટિ બ્રહ્માંડાનુ` મધ્યવર્તી કેન્દ્ર છે. આખરે આપણુ આ સ્વત્ત્વ જ અંતિમ આરાધ્ય તત્ત્વ
