________________
૨૬૦
જગતશાહ
વસતીને હરખને પાર નહોતો. ઘેર ઘેર તોરણ બંધાયાં હતાં, ને રસ્તે રસ્તે માણસેએ પિતપતાના ધંધાની ચીજોની કમાને બનાવી હતી. રસ્તામાં પાણી છાંટડ્યાં હતાં. ગઢને દરવાજે જાનનું સામૈયું કરવા પરમાર પિતે પધારવાના હતા. નગરનારીઓ, જાણે પિતાને ઘેર જ માંડવો નંખાયે હેાય એમ, શણગાર સજીને નીકળી હતી.
ગામમાં જાણે દિવાળી આવી હતી. જસદાને હરખ સમાતો નહે. વર ને ઘર બેયને પ્રીછી શકે, એવી એની ઉંમર હતી. એ જમાનાને હિસાબે એની ઉંમર મટી હતી. ને એને શણગારવામાં ગામની કુલવધૂઓ ને કુલકન્યાઓની હરીફાઈ ચાલતી હતી.
સ્ત્રીઓ ચમકીને કહેતી: “અરે, જુઓ, સાંભળે, સાંભળો, દરવાજા ઉપર નેબત વાગી ! જાન આવી પહોંચી !....ચાલે, ચાલે. જરા જાનની શોભા તે જોઈએ.”
ગઢ ઉપરથી જોનારને તે જાણે પાદરે લશ્કર આવ્યું હોય એમ જ લાગ્યું. આ લશ્કર આવ્યું હતું તે માંડવગઢની લક્ષ્મી લેવા, પણ. લઢીને નહીં, પ્રેમથી.
કોઈ કહેતું : “આ રથ જાય એ જે ? એમાં બેઠાં છે એમને ઓળખ્યાં?...એ છે વરરાજાનાં મા ને બાપ–સલ શેઠ ને રાજમા. ને આ રથ જે ? એ છે વરનાં બહેન ! આ રથમાં છે જામ રાયેલ પિત-કંથકેટમાંથી જેમણે જેને કાઢી મૂક્યા હતા તે. પણ હવેની એમની વાત જુદી છે.'
વળી કોઈ કહેતુંઃ “અને જરા આ રથમાં બેઠા છે એ મહેમાનને તે જોઈ લેઃ એ છે ચાવડો સંધાર ઃ ભયંકર દરિયાચારોને ભયંકર મુખી! એને હાથે કંઈક સોદાગરેની બરબાદી થઈ છે ને કંઈક સોદાગરોના જીવ ગયા છે ! ભયંકર સંઘારોમાં પણ એનું નામ થરથરાવે.
