________________
૯૦
આવે છે, તેઓ જ ઉપદેશની યોગ્યતાવાળા છે. ૧૪-૧૫.
તેઓને સ્વર્ગમાં રહેવા જેટલું જ ફળ છે કે બીજું પણ છે? તે ઉપર કહે છે –
तत्थ ठिच्चा जहाठाणं, जक्खा आउक्खए चुया । उर्वति माणुसं जोणिं, से दसंगेऽभिजायइ ॥१६॥
અર્થ : તે દેવલોકને વિષે દેવો જેનું જેવું સ્થાન હોય–જેની જેટલી સ્થિતિ હોય તે પ્રમાણે રહીને પછી આયુષ્યનો ક્ષય થવાથી ત્યાંથી ચ્યવીને મનુષ્યની યોનિમાં આવે છે અને ત્યાં સવિશેષ શુભ કર્મવાળો તે જીવ દશ અંગવાળો એટલે દશ પ્રકારના ભોગની સામગ્રીવાળો થાય છે.
અહીં એટલે તે જીવ એમ એકવચન આપ્યું તેનો હેતુ એ છે જે પોતપોતાના બાકી રહેલા શુભકર્મને અનુસાર કોઈ નવ પ્રકારના, કોઈ આઠ પ્રકારના એમ વિવિધ પ્રકારના ભોગની સામગ્રીને પામે છે. એમ જણાવવા માટે એક વચન લખ્યું છે. ૧૬.
હવે ભોગના દશાંગ એટલે દશ પ્રકારો બતાવે છે –
खेत्तं वत्थु हिरण्णं च, पसवो दास-पोरुसं । चत्तारि कामखंधाणि, तत्थ से उववज्जइ ॥१७॥
અર્થ : ક્ષેત્ર એટલે ગ્રામ આરામ વગેરે અથવા સેતુ અને કેતુરૂપ ક્ષેત્ર વાસ્તુ એટલે ભોંયરા વગેરે ખાતઃખોદેલો, મેડી વગેરે ઉચ્છિત= જમીનથી ઊંચા અને તે બંને રૂપ ઘરો, સુવર્ણ, અને ઉપલક્ષણથી રૂપે વગેરે, ગાય ભેંસ વગેરે પશુઓ, ચાકર, તથા પૌરુષેય એટલે પદાતિનો સમૂહ આ ચાર કામભોગના હેતુરૂપ સ્કંધો એટલે પુદ્ગલના સમૂહો જેમાં હોય તેવા કુળમાં તે ઉત્પન્ન થાય છે. અહીં ક્ષેત્ર અને વાસ્તુ મળીને કામનો એક પ્રકાર જાણવો, બીજો હિરણ્ય, ત્રીજો પશુઓ અને ચોથો કામ, દામ અને પૌરુષેય મળીને જાણવો. આ ચારે કામ મળીને તેનું એક અંગ કહ્યું. ૧૭.
