________________
૧૭૩ સામાયિકાદિ ગુણવાળાએ પહેલા અને છેલ્લા તીર્થંકરના તીર્થમાં હંમેશા અને મધ્યમના બાવીશ તીર્થકરના તીર્થમાં અપરાધનો સંભવ હોતે છતે પ્રતિક્રમણ કરવાનું છે, તેથી હવે પ્રતિક્રમણને કહે છે –
पडिक्कमणेणं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
पडिक्कमणेणं वयछिद्दाई पिहेइ, पिहियवयछिद्दे पुण जीवे निरुद्धासवे असबलचरित्ते अट्ठसु पवयणमायासु उवउत्ते अपुहुत्ते સુપ્પણિદિપ વિદર 88-રૂા
અર્થ : હે ભગવંત ! પ્રતિક્રમણ વડે જીવ શું ઉત્પન્ન કરે અર્થાત્ કયો લાભ મેળવે ?
ઉત્તર : પ્રતિક્રમણ વડે જીવ વ્રતનાં છિદ્રોને એટેલ અતિચારોને ઢાંકી દે છે—ધે છે. વળી વ્રતનાં છિદ્રોને ઢાંકનાર જીવ આશ્રવને રૂંધનાર થાય છે અને આશ્રવ રુંધવાથી અશઅલ એટલે નિર્મળ ચારિત્રવાળો થાય છે, તથા પાંચ સમિતિ અને ગુણ ગુપ્તિરૂપ આઠ પ્રવચનમાતામાં ઉપયોગવાળો તથા અપૃથક્વ એટલે સંયમના યોગથી અભિન્ન તથા સંયમયોગમાં સારી રીતે સાવધાન થઈને વિચરે છે. ૧૧-૧૩.
પ્રતિક્રમણમાં અતિચારની શુદ્ધિને માટે કાયોત્સર્ગ કરવો જોઈએ તેથી હવે કાયોત્સર્ગને કહે છે –
काउस्सग्गेणं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
काउस्सग्गेणं तीअपडुपन्नं पायच्छित्तं विसोहेइ, विसुद्धपायच्छित्ते अ जीवे निअत्तहिअए ओहरिअभरुव्व भारवहे पसत्थज्झाणोवगए सुहंसुहेणं विहरइ ॥१२॥
અર્થ : હે ભગવંત ! કાયોત્સર્ગ વડે જીવ શું ઉત્પન્ન કરે અર્થાત્ કયો ગુણ પ્રાપ્ત કરે છે ?
ઉત્તર : કાયોત્સર્ગ વડે જીવ અતીત એટલે ચિરકાળે થયેલું અને
