________________
પાનુબંધી અને
ફરી પાવન ધર્મ કરવાની
અનાસક્તયોગી શાલિભદ્ર
[૧૪૭] રહેલા આત્માની મતિ બગડે નહિ. બલકે તેવી ભેગસામગ્રી વચ્ચે પણ તે વિરક્ત બની શકે.
શાલિભદ્રજીના પ્રસંગમાં જે કાંઈ આશ્ચર્યજનક બન્યું તે બધું ય આ પુણ્યાનુબંધી પુણ્યકર્મને ઉદયને લીધે જ બની ગયું.
હવે પાપાનુબંધી અને પુણ્યાનુબંધી પાપકર્મનો વિચાર કરીએ. પાપકર્મના ઉદયકાળમાં જે ફરી પાપવાસનાઓ જ જાગે તે તે પાપાનુબંધી પાપકર્મ કહેવાય; અને જે ધર્મ કરવાની વૃત્તિઓ જાગે તે તે પુણ્યાનુબંધી પાપકર્મ કહેવાય.
વત્સ! તને મગધના જ નાગરિકેનાં દૃષ્ટાંત આપું. આ શાલિભદ્રજીને પુણ્યાનુબંધી પુણ્યકર્મને ઉદય કહેવાય. મગધના અતિ ધનાઢય મમ્મણ શેઠને પાપાનુબંધી પુણ્યકર્મનિ ઉદય કહેવાય. અને પેલે કાલસૌરિક કસાઈ છે ને? તેને પાપાનુબંધી પાપકર્મને ઉદય કહેવાય. જ્યારે મગધના સંતોષીજન પુણિયા શ્રાવકને પુણ્યાનુબંધી પાપકર્મને ઉદય કહેવાય.”
ગુરુજી! આવું પુણ્યાનુબંધી પુણ્યકર્મ શાલિભદ્રજીએ બાંધ્યું શાથી?” અજયે પૂછયું.
“વત્સ ! જ્ઞાનીઓ પાસેથી મને એવું જાણવા મળ્યું છે કે શાલિભદ્રજીને જીવ પૂર્વ ભવે અત્યંત ગરીબ રબારણ માતાને સંગમક નામને પુત્ર હતું. એક વાર તેણે ખીર ખાવાની ઈચ્છાથી માતા પાસે કકળ કરી. ગરીબ બિચારી માના નસીબમાં ખીર તે હતી જ ક્યાં? પણ દયાદ્ર બનેલા પડેશીઓએ ભેગા થઈને ખીરની સામગ્રી ભેગી કરી આપી. માએ મેટી થાળી ભરીને દીકરાને ખીર ખાવા આપી. મા તળાવે કપડાં ધવા ગઈ
ખીર ખાવા તલપી ઊઠેલો સંગમક ઊની ખીર ઠારે છે, તે વખતે માસક્ષપણના ઘેર તપવાળા મુનિ પારણા માટે નીકળ્યા હતા. શાલિના ઉજજવળ ભાવિનાં બીજ અહીં પડવાનાં હતાં.
