________________
૩૭
પિતાના સ્વર્ગવાસ પછી તે તાપસને કુલપતિ થયો. તેને પોતાના તપાવન પર હદઉપરાન્તને મોહ હતે. વનવેલીનું એકાદ પાંદડું કે ફળ ફૂલ કે ઈ તોડતું તે તેને કોઇપૂર્વક મારવા દેતે. તેના ત્રાસથી તમામ તાપસે ત્યાંથી અન્યત્ર ચાલ્યા ગયા. ફક્ત એક જ તે વનમાં રહેવા લાગ્યા.
એક સમયે તાંબી નગરીના કેટલાક રાજકુમારે આ તપવનમાં આવી કીડા અને કલેલ કરતા હતા. કીડા કરતાં તપવનમાં થતું નુકશાન ચંડકૌશિકથી સહન થયું નહિ અને કુહાડો લઈ ક્રોધાવેશમાં તેમને મારવા દેડ. દેડતાં દેડતાં ક્રોધાંધ ચંડકૌશિક માર્ગમાં રહેલા કૂવાનું ભાન ભૂલી ગયા અને તે કુહાડા સહિત કૂવામાં પડયો. પરિણામે આ તીણ કુહાડે જ તેના ઘાતનું કારણ બન્યો અને ચંડકૌશિક મૃત્યુ પામે. ક્રોધના તીવ્ર અધ્યવસાયથી મરીને તેજ આશ્રમમાં પિતાના પૂર્વભવના નામવાળે દષ્ટિ વિષ સર્પ થ. વિરપ્રભુએ ચંડકૌશિકને આપેલે પ્રતિબંધ
વિરપ્રભુ તે આશ્રમમાં આવીને કાઉસ્સગ ધ્યાને સ્થિર ઊભા. પ્રભુને જોઈ ક્રોધથી ધમધમી રહેલે તે ક્રોધી સર્પ સૂર્ય સામી દષ્ટિ કરી પ્રભુ સન્મુખ દષ્ટિ જવાળા ફેંકવા લાગે, છતાં પ્રભુને નિશ્ચળ જઈ વધારે કોલ કરી તેણે સૂર્ય સામું જોઈ જોઈને વિશેષ દષ્ટિ જવાળા છેડવા માંડી, તે પણ એ જવાળાઓ પ્રભુ પર જલધારા જેવી થઈ ગઈ. આવી રીતે ત્રણ વાર દષ્ટિ જવાલા છેડવા છતાં પ્રભુને એકાગ્ર ધ્યાને ઊભા રહેલા જોઈ તે અજ્ઞાની અભિમાની સર્ષે વધારે ગુસ્સે થયો અને પ્રભુને હસવા લાગ્યા, “મારા તીવ્ર વિષથી આકાન્ત થઈને આ પડશે તે હું ચગદાઈ જઈશ. એવા ઈરાદાથી તે સર્પ ડસી ડસીને પાછા હઠી જતો. પ્રભુના પગે જે જે સ્થાને તે કરડતું હતું ત્યાંથી તેનું ઝેર પ્રસરી શકતું નહીં,
