________________
અઢાર ભવ
ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવ મહાશુક દેવકથી ચ્યવી વિશ્વભૂતિનો જીવ (નયસારને જીવ) ૧૮મા ભવમાં પોતનપુરમાં ત્રિપૃષ્ઠ નામનો વાસુદેવ થયા. પતનપુરનો રાજા પ્રજાપતિ, પ્રતિવાસુદેવ અવગ્રીવનો મંડલિક હતે. પ્રજાપતિ રાજાને બે પુત્ર હતા. એક અચલા અને બીજે ત્રિપૃષ્ઠ.
એક સમય પિતનપુરની રાજ્યસભામાં સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ ચાલતે હતું. રાજા, રાજકુમાર અને સભાજનો એમાં મસ્ત થઈ ગયા હતા. બરાબર તે સમયે અવગ્રીવને દૂત રાજસભામાં આવ્યા. રાજાએ તનું સ્વાગત કર્યું અને જલસો બંધ કરાવી એને સંદેશો સાંભળવા લાગ્યો.
રંગમાં ભંગ પાડનાર દૂત ઉપર કુમાર ઘણો ગુસ્સે થયે. તેણે પિતાના નેકરને કહ્યું, “જ્યારે આ દૂત અત્રેથી ચાલ્યા જાય ત્યારે મને ખબર આપશે.” કાર્યો પતાવી જ્યારે ત પતનપૂર જવા નીકળ્યા ત્યારે બન્ને રાજકુમારએ તેને ખૂબ માર માર્યો.
પ્રજાપતિએ જ્યારે આ વાત જાણી ત્યારે તે ઘણો નારાજ થયે. દત, અશ્વગ્રીવને આ ઘટનાના સમાચાર ન આપે તે માટે તેણે દૂતને પાછો બોલાવી તેનું ઘણું સન્માન કર્યું. તે આ વાત પ્રતિવાસુદેવ અવગ્રીવને ન જણાવવા વચન આપ્યું. પરંતુ એના સાથીએ તેની પહેલાં જ પ્રતિવાસુદેવ પાસે પહોંચી ગયા એટલે અવગ્રીવને આ ઘટનાના સમાચાર મળી ગયા.
દૂતના અપમાનની વાત જાણે પ્રતિવાસુદેવ અશ્વગ્રીવ ઘણે નાખુશ થયે અને પિતાના 1નું અપમાન કરનાર અને રાજકુમારોને મારી નાખવાનો નિર્ણય લીધે.
એક ભવિષ્યવેત્તાએ પ્રતિવાસુદેવ અશ્વગ્રીવને કહ્યું હતું, “જે મનુષ્ય તમારા ચંડવેગ નામના દૂતને માર મારશે તેમજ શાલિક્ષેત્રના મદાંધ સિંહને વિદારશે તેજ તમને જાનથી મારશે.” પ્રતિવાસુદેવ અવીવે દૂત મેકલી પિતનપુરના રાજા પ્રજાપતિને કહેવડાવ્યું,
