________________
મગળમૂર્તિ મહાવીર : ૧૮૫
કૌશાંખી અને અવન્તિ વચ્ચે દિગ્પાળ ટાઢી જાય તેવુ યુદ્ધ જામ્યું. રાજા પ્રદ્યોતે ત્વરાથી એના નિકાલ લાવવા પેાતાની ગજસેનાને મેદ્યાનમાં હાંકી. પળવારમાં ગઢના દ્વાર તૂટ્યાં સમજો ને કૌશાંખીનું સત્યાનાશ નીકળી ગયું. માના !
હાથીએ ગજારવ કરતા કિલ્લા તરફ ધસ્યા. એવામાં અચાનક હસ્તિકાન્ત વીણાના સ્વર છૂટથા! વાતાવરણું નવા પ્રકારના ભાવથી ગૂંજી રહ્યું. ભયંકર પહાડ જેવા હાથીઓના કાનમાં એ સ્વર પ્રવેશ્યા કે જાણે ધૂળના ઢગલા જેવા ઢીલાઢસ થઇ ઊભા રહ્યા. માવાએ ઘણાં અંકુશ માર્યા, ખમે વાર મહુ-જળ પિવરાવ્યું પણ હાથી ન માન્યા તે ન માન્યા !
એ દિવસે એમને પાછા લઈ જવામાં આવ્યા. બીજે દિવસે ખમણી તૈયારી સાથે એમને મેદાન પર લાવવામાં આવ્યા. અધા હાથી ભયંકર નશામાં કાળ-ભુજંગ જેવી ફા ઘૂમાવી રહ્યા હતા. લિાનાં દ્વારના કચ્ચરઘાણ વચ્ચે સમજો ! હાથીઓને હુલકાર્યાં! હાથીએ ધસ્યા, પણ ત્યાં તે ફરી પેલા સ્વર સંભળાયા. ઉછળતા મહાસાગર ઠંડાગાર ! સૂંઢ માંમાં ઘાલીને બધા ચૂપચાપ ઊભા થઈ રહ્યા. રાજા પ્રદ્યોત પેાતે રણમેદાન પર આવ્યેા. પણ એનાથી ય કઇ અન સ!
ય
('
મહારાજ, કાઇ હસ્તિકાન્ત વીણા બજાવે છે. મારલી પર સાપ નાચે એમ આ વીણા પર હાથી નાચે. આ હાથીસેનાને હવે ઉપયોગમાં લેવી નકામી છે. જો જંગલમાંથી હાથી ખેલાવતી હાય એવા · પ્રિયકાન્ત’ સ્વરે એમાંથી છૂટયા, તા આ બધું ભાંગી કચડી, બંધન તાડી જંગલમાં ચાલ્યા જશે. ”
