________________
સબળ નિર્બળને ખાય : ૧૧૫ ચિતારાના હૃદયમાં પણ પ્રતિહિંસા-વેરને અંધકાર જામત જતે હતે. ' અરે! હું નિર્બળ એટલે જ રાજાએ મને અપમા, ઠ, તિરસ્કાર્યો ને જિંદગીથી બાતલ કો ! જે હું સબળ હત તે રાજા મને સ્પશી શક્યો પણ ન હત! એણે પિતાના શત્રુ ચંપાના રાજાની રાણીને જેમ એક સેનિકને હવાલે કરી ને છોકરીને ગુલામ બજારમાં હડસેલી, એમ હું પણ એની રાણી મૃગાવતીને
આર્યાવર્તની મહાપદ્મિનીને! વત્સરાજનું અભિમાન ચૂર્ણ ચૂ!
ચિતાર એક વાર હ. વેરની ધૂનમાં એને પિતાની નાની શી કાયા પ્રચંડ બનતી લાગી. એનું મન નાનું બનીને જે ગળી જતું હતું, એમાં જાણે વાથે બેડ નાખી ! એ હુંકારા કરવા લાગ્યું. મનમાંથી દીનતા સરી ગઈ. નિર્માલ્યતા નિસરી ગઈ!
પણ હું નિર્બળ છું!” વળી ક્ષણભર મન ગળિયા અળદની જેમ બેસી ગયું. વળી મનમાં બોડ નાખીને બેઠેલું વિરનું વરૂ છી કેટા નાખવા લાગ્યું !
તું નિર્બળ નથી ! સબળ છે! તારી પાસે કળા છે. કેઈ સબળ રાજાને સાધી લે! લોટાથી લેતું કપાય. હીરાથી જે હીરે કપાય. ઝેરથી ઝેર ટળે!
મારી વિદ્યા, મારી કલા ! ગઈ, એ તે આ અંગુઠા સાથે ગઈ. હવે આ આંગળીઓ રૂડાં ચિતરામણ નહિ કરી
