________________
કેણ કેને ન્યાય કરે : ૭ તારી કળા, તારી મહેનત, તારી સાધના, તારું તપ–સર્વ કંઈ નિષ્ફળ બનાવ્યું છે ! પાપાત્માઓને ભારે પૃથ્વી સહન કરી શકતી નથી. માટે હું તને દેહાંતદંડની સજા ફરમાવું છું.”
“રાજાજી, આપ જ્યારે ન્યાય ન છતાં માત્ર આક્ષેપ જ કરે છે, ત્યારે પરિણામનો પૂરતે વિચાર કરીને કહું છું, કે વત્સરાજના ભાવભર્યા હૃદયમાં શંકાનું વિષ સીંચાયું છે. મહારાજ, કોઈ વાર માણસ પોતાના પડછાયાથી
તે જ કરે છે, પિતાના જીવનના પડઘા – પ્રતિબિંબ સ્વયં સાંભળે છે તે જ નિહાળે છે, ને એને સત્ય માને છે ! પાપાત્મા કદાચ હું હઈશ પાપ એટલું જ કે મેં મારાથી મોટા પાપાત્માઓની સેવા કરી હશે! રાજસેવા શું આટલી ભુંડી હશે ? સજજનેએ આ માટે જ એને આવડી હશે! ”
“વધુ સાંભળવા તૈયાર નથી !” વત્સરાજે ઉચ્ચ સ્વરે કહ્યું. અચાનક પાછળ કંઈક પડયાને અવાજ થયે. વત્સરાજનું લક્ષ તે તરફ ખેંચાયું.
મહારાજ ! મહારાણી મૃગાવતી દેવી એકાએક બેભાન બની નીચે પછડાયાં !”
“એમને સુશ્રુષાગૃહમાં લઈ જાઓ ને રાજવૈદને તેડાવે.” રાજ રાણજીનું નામ પડતાં દેડયા જતા રાજવી આજ કંઈક સ્વસ્થ લાગ્યા. એમણે ફરી કહ્યું :
મંત્રીરાજ, તમે તે ધર્મના જાણકાર છે. આ વિષયમાં તમારો અભિપ્રાય શું છે?”
“ મહારાજ, અપરાધમાં સંદેહ ઊભું થાય છે. સંસારમાં
