________________
વસ્તુપાલનું વિશાળ અને બીજા લેખે ગ્રહણ કરી, એમ પ્રસ્તુત પ્રશસ્તિ નોંધે છે; પરંતુ પ્રશસ્તિકાર દેવભદ્રસરિના જ શિષ્ય સિદ્ધસેનસૂરિએ રચેલ “પ્રવચનસારોદ્ધારવૃત્તિમાં
___ तदनु धनेश्वरसरिज य: प्राप पुण्डराकाख्यः।
निर्मध्य वादजलर्षि जत्रियं मुअनृपपुरतः ॥ એ પ્રમાણે મુંજની સભામાં ધનેશ્વરસૂરિએ વિજય મેળવ્યો હોવાનું લખ્યું છે. ચંદ્રગચ્છમાં જ થયેલા માણિક્યચન્દ્ર સં. ૧૨૭૬માં રચેલ “પાર્શ્વનાથચરિત્રમાં પણ ધનેશ્વરસૂરિએ મુંજની સભામાં વાદીએને પરાજય કર્યો હોવાને ઉલ્લેખ છે. આમ આ બે પછીના ગ્રન્થોના ઉલ્લેખ કુદરતી રીતે વધુ વિશ્વસનીય માનવા પડે તેમ છે. સંભવ છે કે મુંઝવણમાને બદલે મોગતિષમા એ પાઠ પાછળથી ભૂલથી શ્રેયાંસનાથચરિત્રમાં પ્રવેશ પામ્યો હોય. આ ધનેશ્વરસૂરિની પછી અજિતસિંહરિ થયા અને તેમની પછી વર્ધમાનસૂરિ થયા. વર્ધમાનસૂરિએ સં. ૧૯૫૫માં હરિભદ્રકૃત ઉપદેશપદ ઉપર ટીકા લખેલી છે. તેમને એક ધાતુપ્રતિમાલેખ શક સં. ૧૦(વિ. સં. ૧૦૪૫)નો પણ મળે છે. હવે, મુંજરાજા સં. ૧૦૫૦ અને ૧૦૫૪ની વચ્ચે અવસાન પામ્યો હતો એમ માનવાનાં સબળ ઐતિહાસિક કારણો છે. તેની પછી ગાદીએ આવેલા ભેજના દરબારમાં વિત્સભાઓ ભરાવા લાગી ત્યાં સુધી ધનેશ્વરસૂરિ જીવંત હોય એ અસંભવિત લાગે છે. એટલે કે ભજના નહીં, પરંતુ મુંજના દરબારમાં તેમણે વાદીઓનો પરાજય કર્યો હોવાની હકીકત વધારે વાસ્તવિક કરે છે. ધનેશ્વરસૂરિ પૂર્વાવસ્થામાં ત્રિભુવનગિરિના રાજા હતા. તેમણે પ્રદુમ્રસૂરિના ઉપદેશથી જૈનધર્મ ગ્રહણ કર્યો હતો, એમ માણિજ્યચન્દ્ર “પાર્શ્વનાથચરિત્ર માં નોંધ્યું છે. તેઓ આચાર્યપદે આવ્યા બાદ ચંદ્રગચ્છ રાજગચ્છ' એવા નામથી ઓળખાયો હોવાનું પ્રભાચન્દ્રસૂરિ પ્રભાવક ચરિત્રમાં જણાવે છે.
૬-૭, વર્ધમાનસૂરિએ સં. ૧૦૫૫માં હરિભદ્રસૂરિકૃત ‘ઉપદેશપદ ઉપર ટીકા લખી છે. વળી તેમણે “ઉપમિતિભવપ્રપંચનામસમુચ્ચય'
૨. જન સાહિત્યને સંક્ષિપ્ત ઇતિહાસ, પૃ. ૧૭-૯૮ ૩. એજન, ૫. ૨૦૭
