________________
૫૩
પ્રખધકોશ'ના સુઇઝુદ્દીન કાણુ ?
મુખ્તસંઢીર્તન અનુસાર, ભીમદેવે લવણુપ્રસાદને પોતાના સર્વાંધિકારીની પછી આપી હતી. ઉપર જેમા નિર્દેશ છે તે જયન્તસિંહુ બહુ થોડા વખત અણુહિલવાડની ગાદીએ રહ્યો હાય એમ જણાય છે, એટલે તેની વિરુદ્ધમાં ભીમદેવને મદદ કરીને લવણુપ્રસાદ વગેરે વાધેલાએ આગળ આવ્યા હાય અને તેથી પ્રસન્ન થઇ ભીમદેવે તેમને ઊંચી પદવીએ ચઢાવ્યા હોય, એ બનવાજોગ છે.૧૯ સધિવિગ્રહ કરવાની અને ગામદાન આપવા સુધીની પણ લવણુપ્રસાદની સત્તા હતી.. આ પ્રમાણે આશરે સં. ૧૨૮૦ના અરસામાં લવણુપ્રસાદ અણુહિલવાડના સસત્તાધીશ થયા, એમ નક્કી થાય છે.
વસ્તુપાલ પણ સ. ૧૨૭૬થી સ. ૧૨૭૯ સુધી ખંભાતના હાકેમ નિમાયા હતા. સ. ૧૨૭૯માં ખંભાતની સૂક્ષ્માગીરી તેના પુત્ર જતસિંહ અથવા જયંતસિંહને સોંપવામાં આવી અને વસ્તુપાલ મુખ્ય મંત્રી તરીકે તેજપાલની સાથે ધેાળકે રહેવા લાગ્યા.૨૧
મળશે એવા
૧૯. સામેશ્વરે સુયોત્ત્તવ કાવ્ય રચ્યું છે તેમાં એવી કથા આવે છે કે સુરથ નામે એક રાજાના મત્રોએ તેના શત્રુએ સાથે મળી જવાથી તેનુ રાજ્ય જતુ રહ્યુ. એટલે તે અરણ્યમાં જઇ વસ્યા. ત્યાં તેને મેધ નામે એક સુનિના સમાગમ થતાં તેમણે રાખને ભવાનીની આરાધના કરવાનું તપથી પ્રસન્ન થઈને ભવાનીએ રાને તેનુ રાજ્ય પાછુ આશીર્વાદ આપ્યા, તેવામાં જે સ્વામીભકત માસે હતા, તે અધિકારીઓના નારા કરી સુરથને ખાળવા નીકળે છે, અને લાગતાં તેને રાજધાનીમાં લાવી ધામધૂમથી ગાદીએ બેસાડે છે. આ કાર્ય સામેશ્વરે ભીમદેવના વખતમાં થઈ ગયેલ રાજ્યની અન્યવસ્થાની લાગણીથી મેરાઈ રચ્યુ હાય એમ લાગે છે,
તેના કુંતા તેના પત્તા
૨૦. જીએ ‘રાસમાળા' ભાષાન્તરમાં વાધેલા વિષે ભાષાન્તરાના વધારા’ એ પ્રકરણ,
૨૧. સંયમશ્ચ યુવયોનયો ષષ્ઠ : (સ ૩, શ્લેાક ૫૯), યૌવનેવિ મતનાન્ત વિકિયા (સ૩, શ્લેાક ૧૨) એ માતિનીમુદ્દીના ઉલ્લેખા ઉપરથી કેટલાક એમ માને છે કે, વસ્તુપાલ-તેજપાલ સ. ૧૨૭૬ માં મત્રી બન્યા
