________________
૧૨૮ વિમાનવાસમાં મળેલા દેવતાઈ ભોગોથી તૃપ્તિને પામ્યો નહિ તો અહીં
કયાંથી તૃપ્તિ પામવાનો હતો ? દેવતાઈ ભોગોના હિસાબે માનુષિક ભોગો અત્યંત તુચ્છ છે. દેવતાઈ ભોગોનો ખ્યાલ નથી, માટે જ આ તુચ્છ ભોગોમાં પણ લીન બનાય છે એવા દેવતાઈ ભોગોને વર્ષોના વર્ષો સુધી યાવત્ પલ્યોપમના પલ્યોપમ અને સાગરોપમના અસંખ્યાત કાળ સુધી ભોગવ્યા છતાં તૃપ્તિ થઈ નહિ, એ જ સૂચવે છે કે ભોગસુખોને ભોગવવાથી ભોગવૃત્તિ તૃપ્ત થતી જ નથી. એની તૃષ્ણા ગયા વિના સુખ મળવાનું નથી. તૃપ્તિ જોઈએ તો તૃષ્ણા ત્યજવી જોઈએ. તૃષ્ણાવાળું મન રાખનારો મનુષ્ય આ લોકના ભોગો ભોગવ્યે તૃપ્તિ પામે એ બનવાજોગ વસ્તુ જ નથી.
પાંજરામાં પૂરાયેલા સિંહતી જેમ શ્રી ભરતજી આ
વિચારણામાં દિવસો પસાર કરે છે
n-bcO'
*))))c
શ્રી ભરતજી આવા વિચારોમાં નિમગ્ન બન્યા છે. શ્રી ભરતજીને ક્વચિત્ આવેલા આ વિચારો નથી. ગ્રંથકાર મહાત્મા કહે છે કે દિવસોના દિવસો શ્રી ભરતજીએ આ વિચારોમાં પસાર કર્યા. આ પ્રકારના વિચારો જેના અંતરમાં રમી રહ્યા હોય, તેની દશા કેવી થાય ? શ્રી ભરતજીને માટે ગ્રંથકાર પરમર્ષિ ફરમાવે છે કે પાંજરામાં પૂરાયેલો સિંહ જેમ દિવસો પસાર કરે તેમ શ્રી ભરતજી દિવસો પસાર કરે છે. બળ અને વીર્યથી સમર્થ હોવા છતાં પણ સિંહ પાંજરામાં પૂરાયેલો હોય તો લાચાર બની જાય છે, એનું સામર્થ્ય ત્યાં કામ લાગતું નથી. શ્રી ભરતજી પણ સમર્થ છે, પરંતુ પાંજરામાં પૂરાયેલા સિંહ જેવા છે. કયું પાંજરું? પિતાજીની અને વડિલ ભાઈની આજ્ઞારૂપી પાંછે. એ પાંજરુ હોય નહિ, તો શ્રી ભરતજી આટલો વખત સંસારમા પડ્યા રહે નહિ. પાંજરાને તોડીને પણ જવા જેવા પરિણામ હજુ આવ્યા નહોતા, પણ હવે એવા પરિણામ આવે તેવો વખત પણ દૂર નથી. અગ્નિ ઘણો ધૂંધવાયો હોય, તો એક ફૂંકે ભડકો થઈ જાય. શ્રી ભરતજી રોજ પોતાની આત્મચિંતા કરે છે, એટલે એક દિવસ કોઈનીય દરકાર કર્યા વિના ચાલ્યા જાય એમ બને; પણ એ પુણ્યાત્માને એવી સ્થિતિનો યોગ મળી જાય છે કે તેઓ દીક્ષા લઈ શકે છે.
