________________
૨૪૨
...લંકા વિજય... ભાગ-૪
યૌવનવય જ ભોગકર્મોનું કારણ બને છે એવું નથી
હવે યૌવનવયના નામે જે બાળદીક્ષાનો એટલે આઠ વર્ષ આદિની દીક્ષાનો વિરોધ કરવામાં આવ્યો હતો. તે વિશે ખુલાસો કરતા પરમ ઉપકારી શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ફરમાવે છે કે “યોવનવયને ઉલ્લંઘી ચૂકેલા પુરુષો પણ યૌવનથી ઉન્મત્ત બનેલા આત્માઓની માફક કુગતિના કારણરૂપ ભોગકર્મોને આચરે છે અને યૌવનવયમાં વર્તી રહેલા આત્માઓમાં પણ એવા ય આત્માઓ હોય છે કે જે આત્માઓ તેવાં ભોગકર્મોને આચરતા નથી."
દુનિયામાં દેખાતી આ ખુલ્લી વાતને જણાવીને તે મહાપુરુષ એમ દર્શાવવા ઇચ્છે છે કે, “યોવન અવસ્થા જ કુગતિના કારણરૂપ ભોગકર્મોનું કારણ છે, એવું કાંઈ છે જ નહિ. કારણકે જો તેમ જ હોત તો ઉત્તમ આત્માઓ જ્યારે ભરયૌવન દશામાં વર્તી રહ્યા હોય તે વખતે પણ ભોગકર્મોથી પરામુખ બનેલા દેખાય છે તે બનત નહિ, તેમજ યૌવનવયને વટાવી ગયેલાઓ અને વૃદ્ધાવસ્થાની સન્મુખ બનેલાઓ પણ કુગતિના કારણરૂપ ભોગકર્મોને સેવવામાં લીન બનેલા દેખાય છે તે પણ બનત નહિ.”
અવિવેક એ જ વાસ્તવિક રીતે યૌવન છે આ રીતે “યૌવનવય જ ભોગકર્મોનું કારણ છે અથવા તો ‘યૌવનવય આવે એટલે ભોગકર્મો આચર્યા વિના આત્મા રહી શકે જ નહિ' - આવી માન્યતાનું દુનિયામાં દેખાતા પ્રત્યક્ષ ઉદાહરણથી ખંડન કર્યા બાદ પરમ ઉપકારી શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા તાત્વિક દૃષ્ટિથી યૌવનના સ્વરૂપનું નિરૂપણ કરતાં ફરમાવે છે કે “વાસ્તવિક રીતે એટલે પરમાર્થ દૃષ્ટિએ તો અવિવેક એ જ યૌવન તરીકે જાણવા યોગ્ય છે, તેમજ અવિવેક્નો અભાવ એ જ યૌવનનો નાશ છે એમ સમજી લેવું જોઈએ અને અવિવેકનો અભાવ તો દરેક વયમાં સંભવી શકે છે. આથી
