________________
સુધારવાને માટે, જીવનને સુંદર બનાવવું જોઈએ. જીવનને સુંદર બનાવવા માટે પણ શું કરવું જોઈએ ? એ માટે જ્ઞાનીઓએ ફરમાવ્યું છે કે, જીવનને સુંદર બનાવવું હોય તો, રત્નત્રયીની આરાધનામાં રક્ત બની વું જોઈએ.
શ્રી રાવણ જેવા મરીને નરકે ગયા અને તમને પાપ છોડી દેશે એમ? પાપ કોઈને છોડતું નથી. શ્રી તીર્થંકરદેવોના આત્માઓએ પાપ કર્યું, તો એમને પણ નરકની મુસાફરી કરવી પડી. જ્ઞાનીઓ કહે છે કે, પાપના ફળનો જે ડર છે, તે ડરને પાપના બંધની સાથે યોજી દો. પાપના બંધ વખતે સાવધ બનો. ત્યાં બીનસાવધ રહો અને પછી દુ:ખમાં રડો તે નકામું છે. પાપ કરતી વેળાએ જ આંચકો ખાવો જોઈએ. પાપનો વિચાર સરખો પણ ન આવે એવી કાળજી રાખવા પ્રયત્નશીલ બનવું જોઈએ. પાપથી બચી કોણ શકે ? શુદ્ધ સંયમી. જેટલું સંયમ વધારે શુદ્ધ, તેટલું પાપ ઓછું. શ્રી જ્ઞેિશ્વરદેવની આજ્ઞાનો જીવનમાં જેટલો અમલ, તેટલો પાપનો અભાવ. શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞા મુજબ વર્તવાનો શક્ય પ્રયત્ન, એ જ મરણને સુધારવાનો ઉપાય. તમે જાણો છો કે મરવાનું ચોક્કસ છે અને મર્યા પછી કાંઈ પાપ છોડવાનું નથી, તો કોના વિશ્વાસે ધર્મ પ્રત્યે બેદરકાર રહ્યા છો ? અહીં તો તમે જોયું ને કે, શ્રી કુંભકર્ણ આદિએ શ્રી રામચંદ્રજીને શો ઉત્તર આપ્યો ? એને અંગે આપણે વિચારી ગયા છીએ. તમે એટલા બધા તૈયાર નહી થઈ શકતા હો તો ય, બને તેટલો આજ્ઞાનો અમલ જીવનમાં કરો કે જેથી આ જીવનની કાંઈક પણ સફળતા સાધી ગણાય.
શ્રી બિભીષણ આદિએ મળીને અશ્રુપાત કરતાં કરતાં શ્રી રાવણના દેહનો અગ્નિસંસ્કાર કર્યો. ત્યારબાદ શ્રી રામચંદ્રજીએ પણ પદ્મસરોવરમાં સ્નાન ર્યા પછી, સહેજ ઉષ્ણ એવા અશ્રુજળથી શ્રી રાવણને જલાંજલિ આપી. આ બધી ક્રિયા પતી ગઈ. એટલે જાણે સુધારસને વર્ષાવતા હોય તેમ મધુર વાણીથી શ્રી લક્ષ્મણજીની સાથે શ્રી
સ્વજનોનું મરણ, પાછળનાઓને ચેતવે છે...૮
૧૫૫
