________________
પહે
શ્રી રાવણે પણ એમ કહ્યું કે "શ્રીમતી સીતાના વિરહરૂપ વરથી પીડાતો એવો હું કઈપણ પ્રકારની ચેષ્ટા કરવાને સમર્થ નથી. કંઈપણ બોલવાને સમર્થ નથી અને કંઈપણ અવલોકવાને પણ સમર્થ નથી. હે માનિની ! જો તું મને જીવતો રાખવાને ઇચ્છતી હો તો, માનનો ત્યાગ કરીને શ્રીમતી સીતાની પાસે જા અને એવી વિનંતી કર કે મારી સાથે ક્રીડા કરવાનું ઇચ્છે. મેં ગુરુની સાક્ષીએ નિયમ ગ્રહણ કર્યો છે કે, “ગમે તેમ થાય તો પણ મને નહિ ઈચ્છતી એવી પરવારીને હું ભોગવીશ નહિ. એ નિયમ મને અત્યારે બાધક થઈ પડ્યો છે.”
વિષયના સાધનોથી બને તેમ દૂર રહેવું વિષયાધીન દશા શ્રી રાવણ જેવાની પાસે પણ શું બોલાવે છે? અત્યારની એ વિષય દશાનું વર્ણન કેમ થઈ શકે? ખરેખર, વિષયની વાસનાને ઉત્પન્ન કરનારાં સાધનોથી પણ કલ્યાણ કામીએ જેમ બને તેમ દૂર જ રહેવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. આત્મા વિષયાભિમુખ, વિષયરક્ત, વિષયાધીન બની ગયા પછી તેને તે વખતે જ પાછે હઠાવવો બહુ મુશ્કેલ છે. માટે એવો વિચાર પણ ઉત્પન્ન ન થાય એવી કાળજી રાખવી જોઈએ, અને એ માટે વિષયના સાધનોથી પણ દૂર રહેવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
સભાઃ શ્રી રાવણ સમ્યગ્દષ્ટિ હોવા છતાં પણ એમ કહે છે કે ‘ગુરુની સાક્ષીએ લીધેલો, મને નહિ ઈચ્છતી એવી પરસ્ત્રીને હું કદી નહિંભોગવું-એ નિયમ અત્યારે બાધક થઈ પડ્યો છે. એ શું કહેવાય?
પૂજ્યશ્રી: વિષયાધીનતા એ કેવી ભયંકર વસ્તુ છે. એનું જ એ દ્વારા પણ સૂચન થાય છે. વિષય વાસનાને પરવશ બનેલા શ્રી રાવણ અત્યારે માત્ર એ જ નિયમના યોગે શ્રીમતી સીતાદેવી ઉપર બળાત્કાર કરી શક્તા નથી. આટલું ક્યાં પણ શ્રી રાવણને, ગ્રહણ કરેલા એ નિયમ પ્રત્યે અસદ્ભાવ નથી. જો અસદ્ભાવ હોત તો ક્યારનોએ એ નિયમનો ભંગ થઈ ચૂક્યો હોત. તેઓ શ્રીમતી સીતાદેવીની સાથે ક્રીડા કરવાને કેટલા બધા આતુર છે. એ તો આ
અબળા સબળા પણ બની શકે છે...૧૦
TI
