________________
૩ ] લલિતાંગ કુમારની કથા. (૧૩)
ઘેર્યરૂપ નાટકની એક મહાનટી સમાન તે ચેટી, જઈને શોધ લાવીને સત્વર આવી; ને રાણીને કહેવા લાગી. “સમુદ્રપ્રિય નામના સાર્થવાહનો એ લલિતાંગ નામનો પુત્ર છે. તે આ શહેરમાં જ રહે છે. એ સૌભાગ્યનો કામદેવ છે; બહોતેર કળાને જાણનારે છે; વળી કુલીન છે, ને યુવાન છે; તેથી હે બાઈ ! આપનું મન યોગ્ય સ્થાને જ એટયું છે. એનામાં એની આકૃતિને અનુસારે સદ્ગુણે પણ હેવા જોઈએ, એમ મહારે નિશ્ચય છે; કારણ કે, લેકમાં પણ કહેવાય છે કે, જ્યાં આકૃતિ (સારી) હોય, ત્યાં ગુણ પણ હોય. જેવી રીતે પુરુષમાં તે જ એક ગુણી છે, તેવી રીતે આપ પણ સર્વ નારીઓમાં એકલાં જ ગુણવાળાં છે, તેથી આજ્ઞા હેાય તો આપના બનો મેળાપ કરાવી આપું?” “એમ જ કર ” એમ કહીને રાણીએ તેના હસ્તમાં, એક પ્રેમ રૂપ અંકુરને મેઘના જળ સમાન એવા લેકવાળે, લેખ આ પછી દૂતીના કાર્યમાં એક જ ચતુરા એવી તે દાસીએ જ ઇને, લલિતાંગ કુમારને લલિતા રાણી તરફથી યથાયોગ્ય કહ્યા; ને તેને મીઠાં મીઠાં વચનોએ કરી, તેણીની સાથે વિહાર કરવાની ઈચ્છા માં પ્રવર્તાવી તેના મનને ખુશી કરવાને અર્થ, પેલે લેખ આપે, કદંબ જેમ પુષિત થાય, તેમ તેને તુરત જ રેમાંય ખડાં થયાં; ને તે લેખ વાંચવા લાગ્યું. તે આ પ્રમાણે હતો:– ' હે સુભગ! જ મારથી એ આપને જોયા છે, ત્યારથી દીન એવી હું, સર્વ આપમય જ દેખું છું; તેથી કૃપા કરીને મારી સાથે વેગ કરો.” આ વાંચીને તેણે કહ્યું હે ચતુર દાસી! કયાં તે અંત: પુરમાં રહેનારી વાણી અને ક્યાં હું વણિકપુત્ર! રાજાની રાણીની સાથે હું વિહાર કરવાની ઈચ્છા કરે, એ વાત મનમાં ધારી શકાય તેવી નથી, તેમ હું ધારતો પણ નથી તેથી હું તે વાતની હા કહી શકતો નથી, પૃથ્વી ઉપર રહેલો માણસ, જે ચંદ્રની કળાને સ્પર્શ કરી શકે, તે જ રાજાની પત્નીને બીજો માણસ ભેગવી શકે ” દા
