________________
૧૫૫
તૃતીય સ્તબક/શ્લોક-૫૮થી ૧૪ Res:
रागद्वेषाख्यमुरजं, कुभावास्फालनोन्मदम् । सूत्रधारमहामोहं, क्रोधमानादिगायनम् ।।५८।। आनन्दिभोगविस्तारनान्दीमङ्गलपाठकम् । विहितास्तोकबिब्बोककामनामविदूषकम् ।।५९।। वर्णकैश्चित्रलेश्याभिर्विलसत्पात्रमण्डनम् । योन्याख्यप्रविशत्पात्रनेपथ्यव्यवधायकम् ।।६०।। दीनताकिङ्किणीक्वाणैः, कुसंज्ञाकंसिकास्वनैः । उत्तालैः शठतातालै, रङ्गरागैश्च मत्सरैः ।।६१।। दुष्टध्यानैरभिनयैर्धमिभिस्तत्त्वविप्लवैः । स्फुटैरर्धाक्षिविक्षेपैर्यथाभूतार्थनिह्नवैः ।।६२।। मण्डपैश्चित्तसंकोचैरुल्लोचैर्विविधाश्रवैः । लोकाकाशोदरे रङ्गस्थाने विहितविस्मयम् ।।६३।। पुद्गलस्कन्धसंबन्धशेषोपस्करसंचयम् ।। कारयन्नाटकं लोकान्, लीलामनुभवत्यसौ ।।६४।।
सप्तभिः कुलकम् ।। लोकार्थ :
રાગ-દ્વેષ નામના તબલાવાળું, કુભાવના આસ્ફાલનથી ઉન્માદવાળું, મહામોહ છે સૂત્રધાર જેમાં એવું, ક્રોધ, માનાદિ ગાયકવાળું, આનંદ આપનારા ભોગના વિસ્તારરૂપ નાંદિમંગલના પાઠવાળું, કર્યા છે ઘણા ચાળાઓ જેના વડે એવા કામ નામના વિદૂષકવાળ, ચિત્રલેશ્યાવાળા એવા વર્ણકો વડે, વિલાસ કરતાં પાત્રની શોભાવાળું, યોનિ નામના પ્રવેશ પામતા પાત્રના પડદાનું વ્યવધાયક એવું, દીનતારૂપી કિંકિણીના અવાજોથી, કુસંજ્ઞારૂપી કંસિકા અવાજોથી, ઉત્તાલ એવા શઠતારૂપી તાલોથી, રંગરાગરૂપી મત્સરોથી, દુષ્ટધ્યાનરૂપ અભિનયોથી, ફૂદડીઓ
