________________
વિજ્ઞાન, ધારણા, બુદ્ધિ, બહા, મતિ, વિતક ઇત્યાદિક છવનાં લક્ષણ છે. તેમજ ચિત્તાહિક જીવન પ્રત્યક્ષ ગુણે છે.
શંકા–જેમ રક્તાદિક ગુણોના પ્રત્યક્ષ થવાથી ઘ. ટાદિક પદાર્થો પ્રત્યક્ષ થાય છે. તેમ આત્માના ચિત્તાહિક ગુણેના પ્રત્યક્ષ થવાથી આત્મા પણ પ્રત્યક્ષ કે જોઈએ, પણ પ્રત્યક્ષ થતું નથી. માટે “આત્મા નથી. ” એમ કહેવું એગ્ય છે.
વિગુણી થઈ જવાથી પ્રાણાપાનની વૃદ્ધિ થતાં પણ જ્ઞાનની વૃદ્ધિ થતી નથી. તેવી જ રીતે મૃત અવસ્થામાં પણ દેહ વિગુણીભૂત થવાથી ચતન્ય નથી. આ પણ તમારું કથન અસમીચીન છે. જે એમ થાય તે તે મરી જનારાં પણ જીવતાં થવાં જોઈએ. આ તથા િ“કૂતરો સમી મવતિ” અર્થાત મરણ પછી વાત પિતાદિ દોષ રહેતા નથી. અને જવાદિ વિકાર ન દેખાવાથી દોષોનું અવિદ્યમાનપણું પ્રતિત થાય છે. વળી દષનું જે સમપણું છે એજ આરેગ્યતા છે. તેવાંત્વ મોએ ક્ષય વૃદ્ધિ પર્યચ:”II ઈતિ વચનાત
આરોગ્ય લાભથી દેહને ફરીથી જીવતાં થવું જોઈએ નહિ તે દેહ કારણજ નથી. ચિત્તની સાથે દેહને અન્ય વ્યતિરેક નથી. જે મરેલે જીવતે થાય. તે અમે પણ દેહને કારણ માની લઈએ.
હે સિદ્ધપુત્ર શ્રાવક! આ ફરી જીવતાં થઈ ઉઠવાનો પ્રસંગ - મારે અયુક્ત છે કારણ કે દેશ તે દેહને વૈગુણ્ય કરીને નિવૃત્ત થઈ ગએલ છે. તે પણ વૈગુણ્યપણાને પરિણામ નિવૃત્ત થતો નથી. જે
