________________
( ૨૪ ) બહાર જંગલમાંથી તૃણાદિક ચરી પાણી પીને સાંજની વખતે તે મંડપમાં આવી સુખે બેસે છે. તે ગામમાં કોઈ ભીમ નામે પુરુષ રહે છે. તેની ઉત્પલ નામે સ્ત્રી છે. તેને પુત્ર ત્રાસ નામે છે. તે બાલપણાથકી જ મડા દુષ્ટ, ધીર, નિર્દયી, પાપી અને જીવને ઘાત કરનારો છે. એકદા રાત્રિને વખતે સર્વ લેક સૂતા પછી તે ત્રાસ પિતાના હાથમાં કાતી લઈને ગાયના માંડવામાં આવ્યા. તિડાં કેટલીક ગાનાં પુંછ, કાન, નાક, ઠ, જીભ, સ્તન, ઉડાડા, પગ પ્રમુખ અવયવ છેદી નાખ્યા. એવું પપ વારંવાર કરી પાંચશે વર્ષનું આયુ પૂર્ણ કરી મરણ પામીને તે બીજી નરકને વિષે નારકપણે ઉપજે. કહ્યું છે કે
घोडा बलद समारीया, कीधा जीव विणास ॥ - કુવિધા વાવ તે, પામે નવનિવાસ છે ? તે પછી તે ત્રાસનો જીવ નરકનાં મહા અઘોર દુઃખ ભોગવી તિહાંથી નીકળી આ નગરમાં સુમિત્ર શેઠની સુભદ્રા નામે વાંઝણું સ્ત્રીને ઘેર પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયો છે. તેને જન્મતાંની સાથે ઉકરડા ઉપર નાખી દીધો હતો. વળી તિહાંથી ઉપાડી લાવીને ઉજિઝત એવું નામ દીધું છે. તે માટે થયે ત્યારે સુમિત્ર શેઠ ધન ઉપાર્જવા માટે એને સાથે લઈ પ્રવહણે ચડ્યો. કર્મવશે સંવર્તક પવનવડે પ્રહણ ભાગ્યું. તિહાં સુમિત્ર શેઠ દેવશરણ થયા અને ઉઝિત પુત્ર ઘરે આવ્યા. પિતાના મરણની વાત સંભળાવી તેથી સુભદ્રા શેઠાણું પણ શેક સંતાપ કરતી મરણ પામી. પાછળથી તે છેક દુરાચારી ને પાપિષ્ટ થયે. તે વાત સજજનેએ જાણીને એને ઘરમાંથી કાઢી મૂક્યો. તે ગામમાં ફરતો છતો સાતે દુર્બસન સેવવા લાગે અને સર્વ અનર્થના મૂળરૂપ છે. તે નગરમાં રાજાની માનીતી મહારૂપવંત, કલાવાન, સર્વ દેશોની ભાષા જાણનારી એવી કામધ્વજા નામે વેશ્યા છે, તેની સાથે રાજાને ઘણો નેસંબંધ છે, તેના ઘરમાં પ્રવેશ કરતો એ ઉજિઝતકુમાર રાજાના માણસોએ દીઠે. એટલે તેને બાંધીને રાજા આગળ લાવ્યા. તેથી રાજાએ એની વિડંબના આવા પ્રકારની કરેલી છે. એવા પ્રકારની વિડંબના
