________________
( ૨૦ ) संतुट्ठा सुविणीआ, अजवजुत्ता य जा थिरा निच्चं । सच्चं जंपइ महिला, सा पुरिसो होइ मरिऊणं ॥ २१ ॥ जो चवलो सठभावो, मायाकवडेहिं वंचए सयणा । न य कस्सय वीसस्सइ, सो पुरिसो महिलया होइ ॥२२॥
ભાવાર્થ-જે સ્ત્રી સતિષવાનું હોય, રૂડી વિનીત હોય, સરલ ચિત્તવાળી હાય, સ્થિર સ્વભાવવાળી હોય, સત્ય વચન બેલનારી હોય, તે સ્ત્રી મરીને પુરૂષપણું પામે છે ૨૧ છે જે પુરૂષ ચપળસ્વભાવી હોય, શઠ હોય, કદાગ્રહી હોય, માયાક્યુટ કરી સગાંસંબંધીને વંચે–ઠગે, વળી કોઈને વિશ્વાસ ન કરે, તે પુરૂષ મરણ પામીને પરભવે સ્ત્રી થાય છે ૨૨ છે એ બેઉ ઉત્તર ઉપર પન્ન પશ્વિનીની કથા કહે છે
સ્વસ્તિમતી નામની નગરીમાં ન્યાયસાર નામે રાજા રાજ્ય કરે છે. તે નગરમાં એક પદ્ધ નામે સત્યવાદી અને સંતોષી શેઠ વસે છે. તેની સ્ત્રી પદ્મિની નામની મહા રૂપવતી છે, પરંતુ કર્મના યેગે મુખગે કરી પીડાતી થકી કાહલ સ્વરવાળી છે, અસત્યવાદી અને માયાવી છે. શેઠે સ્ત્રીને મુખરેગ મટાડવા માટે ઘણા ઉપચાર કર્યો, પણ કઈ રીતે ફાયદો થયો નહીં. એકદા તે સ્ત્રી પટે કરી ભત્તરને કહેવા લાગી કે– હે સ્વામી ! મને સારું ન થયું માટે તમે સુખે બીજી સ્ત્રી પરણે.” ત્યારે શેઠે કહ્યું કે—મને પરમ સતેષ છે, માટે એ વાત કહીશ નહીં. ”
એક્તા શેઠ જુના ઉદ્યાને દેહચિતાને અર્થે ગયા તિહાં મેઘની વૃષ્ટિથી નિધાન પ્રગટ થયું હતું તે દેખી શેઠ તિહાંથી ઉઠીને ઘેર જતા રહ્યા. તે સ્થાનમાં નજીકમાં કોટવાળ ઉભો હતો, તેણે નિધાન દીઠું અને રાજાને જઈને કહ્યું કે– પદ્મ શેઠ વનમાં નિધાન પ્રગટ થયેલું દેખી ઘેર જતા રહ્યા.” રાજાએ કેટવાલને કહ્યું કે–એ શેઠ પાછળથી ધન લેવા ગયા હશે, માટે તે ફરી તિહાં જઈ છાનામાને રહીને જોઈ આવ.” કોટવાલ ફરી તિહાં ગયા, પણ
