________________
નંબર
હારનું નામ.
૧૪ પૈકી કેટલા ભેદ
નંબર. દ્વારનું નામ.
૧૪ પૈકી કેટલા ભેદ
| ૧૨
| ઉપશમસમક્તિ
અચક્ષુદર્શન | અવધિદર્શન કેવળદર્શન
૫૪ ક્ષપમસમતિ
ક્ષાયકસમક્તિ મિશ્રસમકિત
કૃષ્ણલેસ્યા
સાસ્વાદન
નીલલેસ્યા કાપેલેસ્યા તેજોવેશ્યા
મિશ્રાવ
સંસી
પાલેશ્યા
અસંશી
શુકલેશ્યા
આહારી
ભવી
અણુહારી
અભવી
૩. ઉપયોગદ્વાર उपयुज्यते वस्तुपरिच्छेदं प्रति व्यापार्यते जीवोऽनेनेत्युपयोगः ॥ આત્મા જેનાવડે પદાર્થ જ્ઞાન પ્રત્યે જોડાય તે ઉપયોગ. આત્માના જ્ઞાન, ગુણ અને દર્શનગુણમાં ઉપયોગ એ જ મૂળ કારણ છે, કારણ કે વિશેષ ઉપયોગ તે જ્ઞાન અને સામાન્ય ઉપયોગ તે દર્શન. એ બનેમાં ઉપયોગ સાધારણ કારણ છે. ઉપગને કાલ છવાસ્થને લઈને અંતમુહૂર્ત અને કેવલીને લઈને એક સમયને જાણવે.
મતિજ્ઞાન, શ્રતજ્ઞાન, અવધિજ્ઞાન, મન:પર્યવજ્ઞાન અને કેવળજ્ઞાન-એ પાંચ જ્ઞાન, મતિઅજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન અને વિભંગાન-એ ત્રણ અજ્ઞાન તેમજ ચક્ષુદર્શન, અચક્ષુદર્શન, અવધિદર્શન અન કેવળદર્શન એ ચાર દર્શન–એ પ્રમાણે કુલ બાર ઉપયોગ છે.
