________________
ગુજરાતના જૈનધમ
જેમાં અનેકાનેક રાજા-મહારાજા, જાગીરદારો, સરદ્વારા, ક્રાડાધિપતિ વગેરેને પણ સમાવેશ થાય છે—તેઓ પેાતાના રાષ્ટ્ર અને ધર્મના મષ્ટદેવની આવી ઉપેક્ષા કરે એ ખરેખર શાચનીય છે.
મદિરાની સાચવણીમાં જૈન અને બીજાઓ વચ્ચે ફેર
આપણામાંના કેટલાકે આણુની યાત્રા કરી હશે. આષુમાં અચલગઢ ઉપર અચલેશ્વર મહાદેવનું માટું તીર્થધામ છે. એ અચલેશ્વર લાખા ક્ષત્રિયેાના ઇષ્ટ દેવ છે; શિરેાહીના રાજાના તા એ કુલદેવતા જ છે; અને તે સિવાય બાકીના પણ બધા રાજપૂતાનાના રાજાના શિવ પરમ ઉપાસ્ય દેવ છે. એ અચલેશ્વર દેવના મંદિરની કેવી કંગાલ હાલત છે જેણે જોયું હરશે તેને તે ખબર હશે જ, એ અચલેશ્વરની પાસેની જ એક ટેકરી ઉપર જૈતાનું મંદિર છે, તે કેટલુ સ્વચ્છ, ભવ્ય અને સુંદર છે !... ...જૈનેએ એ આખા પર્વતશિખરના રસ્તાને સરસ રીતે બાંધી લીધેા છે. ઉપર અનેક નાની-મોટી ધશાળાએ બાંધી છે. યાત્રીઓને રહેવા-કરવા માટે બધી સરસ સગવડ કરી છે. પાણીની વ્યવસ્થા કરી છે, ભેાજનાલયની વ્યવસ્થા કરી છે. દેવાલયમાં જાણે સાક્ષાત્ દેવતાએ આવીને નાચતા હાય તેટલું સ્વચ્છ અને સુરમ્ય તેનુ પ્રાંગણુ છે. ધૂપ, દીપ અને પુષ્પોથી મંદિરના મડપે। મહેકી રહે છે. જાણે દૂધના પ્રક્ષાલનથી મદિશને ધેાઈ નાખ્યાં હાય તેવાં તે ઊજળાં અને સુધાધોત લાગે છે....
...
...
૩૫
...
વળી, આવી જ દુર્વ્યવસ્થા મેં મેવાડના મહાધામ એકલિંગેશ્વરમાં પણ કેટલેક અંશે જોઈ છે, અને ઉજ્જયિનીના મહાકાલેશ્વરમાં પણ જોઈ છે. એના મુકાબલામાં જૈનેાનાં રાત્રુજય, ગિરનાર, તાર’ગા, કેસરીઆજી વગેરે તીર્થા જુએ અને તેમની વ્યવસ્થા જીએ; એ એમાં આપણને એટલે તફાવત દેખારો, જેટલા મુંબઇમાં વાલકેશ્વરમાં આવેલા ધનિકાના મહાલયેામાં અને ભૂલેશ્વરમાં મહેતાએના માળામાં તફાવત જણાય છે. જૈન અને શૈવ મદિરાની વ્યવસ્થા વિષે કરેલી આ ટીકાને આપ
