________________
તલસ્પર્શી અભ્યાસ કર્યો. ૪૫ આગમોનું વિશદ્ અવગાહન કર્યું રાપરશાસ્ત્રોના પાગામી બન્યા. તેમનાં વ્યાખ્યાનો વિશાળ બજા. એમનાં પુરતો ઊંડા તત્વવિચારવાળાં બન્યાં. શશીના વિદ્વાન પંડિતોએ મુનિશ્રી બુદ્ધિસાગરજીને “શારા વિશારદ'ની પદવી અર્પણ કરી.
શરૂ થઈ ગઈ અધ્યાતભાયાત્રાની દડમજલ. સંસાર મી ગણો. રાગ ભોગ અળગા થઈ ગયા. માર્ગ ફંટાઈ ગયો. મનીષ ભાઈ ગઈ. હવે તો અંતરયાત્રા કરવાની હતી. તપથી તપવાનું હતું આત્મસાધક બનવાનું હતું... અને એમણે પોતાની આ અાત્મયાત્રાનાં શિખર સર કરવા માંડયા.
સુરતમાં એમનું પ્રથમ સામાન્ય
સુરતમાં વાર એવું બનેલું કે જિતમુનિ નામના રાણમાં કોઈ કારણસર દીક્ષા ત્યજી દીધી. અને જયમલા પગામે રિલીધર્મના પ્રચારક બની ગયા. જૈન ધર્મ પર તેઓ બેફામપણે કાદવ ઉછાળવા લાગ્યા. વન ધર્મ પ્રત્યે ફાવે તેમ નિયમન કરવા જ તેને મુનિશ્રી હિરાગરજીયું આ ઇ ઉકળી ઉએમણે જવા પદમીગને આ બાબત ચર્ચા કરવા આહવાન આપ્યું કહેવડા “જુઓ, તમે ખોટી, અર્થહીન અને પોકળ દલીલો કરા ના મઢ હલકો ચીતરવા પ્રવાના છે. તેઓ જવાબ આપતરત પદ્ધતિથી ખાંડન ક્ટવા તમે છો તે રથળે અને સમયે બહાર રહીશ.”
મુનિશ્રી હિસાગરજીનો પડકાર સાંભળી જયમલા પગના તો મોતિયા જ મરી ગયા. પરસેવો છુટી ગયો. મુનિશ્રીની વિતવાની તેને ખબર હતી. તે પડકાર ન ઝીલી શક્યો. તે ડરપોક પુરવાર થયો અને મુનિશ્રી બુદ્ધિસાગરજીએ તેની એકે એક લીલાનો જવાબ આપતું પુસ્તક માત્ર દસ જ દિવસમાં પૂર્ણ કર્યું આ પુરતાનું નામ રાખ્યુંઃ “જિન ધર્મ અને રિતી ધમનો મુકાબલો તલ ઉપરની સંવાદ” આ ગ્રંથ છપાયો, ત્યારે તેની નકલો ર ર વહેચવામાં આવી. .
