________________
श्रेणिकचरितम्, અને પશ્ચિમમાં નાશી જતાં તે રાજાના શત્રુઓ કાંઈ પણ જાણી શક્તા ન હતા. ૧૧૪-૧૧૫-૧૧૬ વિશેષાર્થ તરત, ઉતરવાતનાઃ વાત સાતમા એ સર્વ નામના પ્રથમ ના વિકલ્પ રૂપ દશા છે.
शक्त्या पूवापरायाब्धेस्तटौघायादिशश्चमः। जिगीषुर्निवहात्पूर्वापरेदेशेऽत्यरिच्यत ॥ ११७ ॥ ભાવાર્થ
વિજ્યની ઇચ્છા વાલો તે રાજા પિતાની શક્તિ વડે પૂર્વ અને પશ્ચિમ સમુદ્રના કાંઠા પર સેનાને આજ્ઞા કરતો ત્યારે તે એટલી સેના હતી કે, જે પૂર્વ અને પશ્ચિમના દેશ ઊપર ઊભરી જતી હતી. ૧૧૭ વિશેષા–ફૂવારા, પૂર્વવરે એ વિભક્તિના વિકલ્પરૂપ દર્શાવ્યા છે. !
कतरकतमकान राजचक्राणविनवैरतिशायितां प्रपेदे । गुणिनि च दिवसावरै विपदावर इव चैष सहोदरेऽन्वर
ભ વાર્થ–
તે રાજા પોતાના ગુણ વિભવ વડે ક્યા રાજાઓના સમૂહથી અતિશય૫ણાને નથી પામ્યા? અને એ રાજા ગુણી જનને વિષે સહેદર બંધુની જેમ અનુરાગ કરતો હતો. ૧૧૮
सन्न्यायपूर्वाय बन्नाण तस्मै सत्वेन पूर्वाय न कः प्रशंसेत् । नूतिः प्रजानां त्वयका कृतेयं त्वकत्कृतासौ नयपाइतीति
ભાવાર્થ
સત્યવસે મુખ્ય એવા રાજાની કોણ પ્રશંસા ન કરે? તે ન્યાયે પૂર્વ એવા રાજાને કહેતાં કે, આ પ્રજાની સમૃદ્ધિ તમેજ કરેલી છે અને ન્યાય, પદ્ધતી તમારીજ કરેલી છે. ૧૧૯ વિશેષાર્થ–સન્નાપૂર્વક પૂર્વાવ, રાગ, રાતા એ સર્વનામને લગતા
