________________
शिष्ये सांभळ्या. अंगारमर्दकाचार्य तो मातरुं करी आवी निश्चिंतपणे सूई गया. पेला स्वप्नवाळा शिष्यने खातरी थई के आ आचार्य खरेखर अभव्य ज छे. गुरुए कह्यं हतुं ते अक्षरश: सत्य ज नीवड्युं आ आचार्य द्रव्यथी बधी क्रिया करे छे अने विधिविधान साचवे छे पण भावथी कशुंपण करता नथी. तेमनुं हृदय मगशेलिया पाषाण सदृश अनार्द्र ज जणाय छे. आवा आत्मानो कदी उद्धार न ज थई शके. तेने पूरेपूरी साबिती थई चूकी के आ आचार्य अभवी छे. ते पोते पोताना शिष्योनो उद्धार करीशकशे नहीं. पाषाणना जहाजनो नायक पोताना साथीओने तारे के डबाडे? आम विचारी परोपकार भावनाथी ते शिष्ये रात्रिनो सर्व व्यतिकर अंगारमर्दकाचार्यना शिष्यसमूहने जणाव्यो. शिष्योए बीजे दिवसे पण पूर्वनी पेठे परीक्षा करी, पोताना गुरुर्नु आवू दयाविहीन पाषाण हृदय निरखी शिष्यसमुदाय चेती गयो. तरत ज तेमनो त्याग करी ते सर्व पेला स्वप्नवाळा शिष्यना गुरुना शिष्यो थईने रह्या.
आवा अंगारमर्दकाचार्य जेवा द्रव्यलिंगी पण मिथ्यात्वी ज जाणवा. तेमनी कोई पण प्रकारनी कथा अकथा ज जाणवी. श्रीआवश्यकसूत्रनी चूर्णीमां पण “बावन्न दंशणा खलु ।” ए पदना विवरणमां जणाव्यु छ के-पासत्था पण मिथ्यादृष्टी ज जाणवा. तेओ लिंगमात्र धारण करे छे परंतु तेमनुं हृदय वैराग्यरसथी लेपायेल होतुं नथी. तेना द्वारा कहेवायेल पूर्वोक्त चारे प्रकारनी-आक्षेपणी, विक्षेपणी, संवेदनी तथा निर्वेदनी-कथाओ पण अकथा ज जाणवी. गृहस्थने माटे जणावतां कहे छे
के ब्राह्मणादि इतर जातीय गृहस्थे कहेल कथा पण अकथा जाणवी. . हवे प्रतिवादी आ बाबतमां शंका करतां प्रश्न करे छे के–“तमे ऊपर कहेल व्यक्तिनी कथाने अकथा शा माटे कहो छो?" शास्त्रकार तेनो जवाब आपतां जणावे छे के–“विशिष्टफलाभावात्" अर्थात् कथाना विशिष्ट फळनो अभाव होवाथी. कथा- फळ छे संवेग-वैराग्य. जे कथा सांभळवाथी वैराग्य उद्भवे, संसारनी असारता जणाय, द्रव्यादि संपत्तिनी क्षणभंगुरता समजाय तो ते कथाने साची कथा कही शकाय. द्रव्यलिंगी पासत्थादिकना कथनथी वैराग्य प्रगटतो नथी, कारण के जेओ पोते पत्थरना नावमां बेसीने तरवानी आकांक्षा राखे छे ते अन्यने कई रीते तारी शके?
हवे बीजो कथा संबंधी भेद दर्शावतां कहे छे के–“तवसंजमगुणधारी, जं चरणरया कहन्ति सब्भावम् । सव्वजगज्जीवहियं, साउ कहा देसिया समए ।।२ ॥" छ बाह्य अने छ आभ्यंतर-ए प्रमाणे बार प्रकारना तप, आचरण करनार, सत्तर प्रकारनां संयम- पालन करनार तेमज संयमने विषे रक्त एवो कोई पण साधु, विश्वना समग्र प्राणिओने हितकारक-परोपकारक जे कथा कहे ते कथाने श्रुतसागरने विषे कथा कहेली छे. आ प्रमाणे कथा कहेवाथी तेमज सांभळवाथी कर्मनी निर्जरा थाय छे, प्राणी सम्यग् बोध प्राप्त करे छे अने उपदेशदाता साधु पण शुद्ध आचारी होवाथी श्रोताजनने ते प्रमाणे सम्यग् अनुकरण करवानुं मन थाय छे. ___हवे त्रीजो विकथानो भेद दर्शावतां कहे छे के–“जो संजओ पमत्तो, रागद्दोसवसगो परिकहेइ । सा उ विकहा पवयणे, पन्नत्ता धीरपुरिसेहिं ॥ ३ ॥" कोई रागद्वेषयुक्त (मध्यस्थता विनानो) प्रमादी साधु जे कथा कहे तेने तीर्थंकर परमात्माओए प्रवचन विषे-सिद्धान्तने विषे विकथा
श्रीगच्छाचार-पयन्ना–५२