Page Text
________________
१७. भृत्य - जे कोई रुपियाने माटे धनिक गृहस्थनी नोकरी करतो होय तेने दीक्षा न आपवी. तेनो स्वामी आज्ञा आपे तो आपवी.
१८. शिष्यनिष्फेटिका - मात पितानी आज्ञा सिवाय नसाडीने जे दीक्षा अपाय ते शिष्यनिष्फेटिका (शिष्यनी चोरी ने अपहरण) कहेवाय, आवी रीते शिष्य चोरी करी दीक्षा आपे तो शासनहीलना थाय, संयमथी पतित करावे, संयमनी विराधना थाय, राजदरबारमा फरियाद थतां भय उत्पन्न थाय, आत्मविराधना थवानो पण प्रसंग आवे माटे शिष्य अपहरण करी दीक्षा न देवी. अपवाद तरीके शिष्यहरण करवू पडे तो तेनी विधि श्रीनिशीथचूर्णी प्रमुख ग्रन्थमां छे. आवा प्रकारनी शिष्यनिष्फेटिका तोसलिपुत्र आचार्ये आर्यरक्षितसूरिनी करी हती जे संबंधी संक्षिप्त वृत्तांत नीचे प्रमाणे छे. श्रीआर्यरक्षितसूरिनुं वृत्तांत -
दशपुर नामना सर्व ऋद्धिसिद्धिसंपन्न नगरमा उदायन नामनो समर्थ अने प्रतापशाळी राजवी राज्य करतो हतो. तेने पंडित-शिरोमणि अने व्यवहारज्ञ सोमदेव नामनो पुरोहित हतो. सोमदेवने सुशील अने संस्कारी रुद्रसोमा नामनी सद्गुणी पत्नी हती. जेना द्वारा तेने आर्यरक्षित अने फल्गुरक्षित नामना पुत्ररत्नोनी प्राप्ति थई हती. जन्मथी ज बुद्धिशाली आ बंधुबेलडीने सुशिक्षित बनाववा सोमदेवे पूरो प्रयत्न कर्यो अने पोतामा रहेल सर्व ज्ञान तेने विषे ठालव्युं, परंतु ज्ञानसागरमां तरवानी इच्छावाळा आर्यरक्षितने आटला मात्रथी तृप्ति न थई. तेणे मातापितानी संमति मेळवी विशेष विद्याभ्यास माटे पाटलीपुत्र नगरे प्रयाण कर्यु. __पाटलीपुत्र ते समये आर्यवर्तना प्रथम पंक्तिना शहेरोमां अग्रस्थाने हतुं. षड्दर्शनना ज्ञाता विद्वान पंडितो त्यां रहेता. अत्यारे जे स्थान काशीनुं छे तेवूस्थान ते समये पाटलीपुत्रनुं हतुं. सारा आचार्यना हाथ नीचे रही आर्यरक्षिते वेदोपनिषदनो अभ्यास कर्यो अने पोतानी उत्कृष्ट प्रज्ञा तेमज शीघ्र ग्राह्यबुद्धिथी तेणे पोताना सहाध्यायीओ तेमज आचार्यनो पण चाह मेळवी लीधो. अभ्यास संबंधी कार्य पूर्ण थतां ते स्वजन्मभूमि प्रत्ये पाछो फर्यो. सोमदेवने मन आ प्रसंग महोत्सवरूप हतो. एक तो पोतानों पुत्र अने विद्याभ्यास करी पाछो आवतो हतो. तेना बहुमानने माटे तेने लागणी उत्पन्न थई. राजाने आ समाचारनी जाण थतां पोताना पुरोहितपुत्रना आदरसत्कारार्थे राजा पण हाथी पर बेसी सामे गयो अने बहुमानपुरस्सर राज-रियासत साथे तेनो नगर प्रवेश कराव्यो. आर्यरक्षितने माटे पण जीवनमां आ अमूल्य पळ हती.
सोमदेव पुरोहित हतो छतां रुद्रसोमा जैनधर्मानुयायी हती. साध्वी समूहना संसर्गथी जैनमत माटे अपूर्व सद्भाव उपज्यो हतो. धीमे धीमे अभ्यास करतां तेणी जीवाजीवादिक तत्त्वोना स्वरुपने समजनारी श्राविका बनी हती. सोमदेव आ जाणतो हतो छतां ते पण सर्वधर्म प्रत्ये समभाववाळो होवाथी वच्चे न आवतो. आर्यरक्षितनो पुर-प्रवेश थयो त्यारे ते सामायिक लईने बेठी हती. आर्यरक्षिते स्वगृहे आवीने माताने विनयपुरस्सर प्रणाम कर्यो परंतु सांसारिक व्यापारनो त्याग करी
श्रीगच्छाचार-पयन्ना-८८
| SR No. | 022586 |
| Book Title | Gacchayar Ppayanna |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijayrajendrasuri, Gulabvijay |
| Publisher | Amichand Taraji Dani |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 336 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_gacchachar |
| File Size | 31 MB |