________________
૮૧
સૂત્ર-૭
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૧૦ (૭) પ્રત્યકબુદ્ધબોધિત– “પ્રત્યેવૃદ્ધવધત”તિ અહીં પ્રત્યેકબુદ્ધસિદ્ધો સર્વથી અલ્પ છે. બધા સ્થળે સંખ્યાતગુણ જાણવા. (૮) જ્ઞાન-“જ્ઞાનમતિ” અહીં પણ બધા સ્થળે સંખ્યાતગુણા જાણવા.
(૯) અવગાહના “મવાદના તિ અહીં ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળા સિદ્ધો અસંખ્યાતગુણા છે. બે (યવમધ્ય અને યવમધ્યની ઉપરના) અસંખ્યાતગુણા છે અને બે (યવમધ્યની નીચેના અને બાકીના બધા) વિશેષાધિક છે.
(૧૦)અંતર– “સખ્તર” તિ અહીં નિરંતર આઠ સમય સુધી સિદ્ધ થયેલા જીવો અનંતરસિદ્ધ છે. આઠ સમયોમાં સિદ્ધ થયેલા અને અનંતરસિદ્ધો એ પ્રમાણે સમાસ છે. એ પ્રમાણે સપ્તસમય અનંતરસિદ્ધો વગેરેમાં પણ જાણવું. બધાય સંખ્યાતગુણા છે.
“સાન્તધ્વ”િ ત્યાદ્રિ (છ માસના અંતરની અપેક્ષાએ) એક સમય અંતરવાળા સિદ્ધો સંખ્યાતગુણા છે. યવમધ્ય વિશિષ્ટ પ્રકારનો તપ છે. તેમાં યવમધ્યના અંતરમાં સિદ્ધ થયેલા જીવો (સમયાંતર સિદ્ધોથી) સંખ્યાતગુણા છે. નીચેના યવમધ્ય અંતરમાં સિદ્ધ થયેલા જીવો અસંખ્યાતગુણા છે.
(૧૧)સંખ્યા- “ સ્થા” તિ ૧૦૮ સિદ્ધો સર્વથી થોડા છે. “વિપરીતમ” રૂતિ ૧૦૮ થી ૧૦૭ સિદ્ધો અનંતગુણા છે. એ પ્રમાણે વિપરીત હાનિથી યાવત્ ૫૦ સિદ્ધો અનંતગુણા છે ત્યાં સુધી કહેવું. વિપરીત હાનિને “યથા” ઈત્યાદિથી બતાવે છે. અનંતગુણહાનિસિદ્ધો સર્વથી અલ્પ છે. અસંખ્યયગુણહાનિસિદ્ધો અનંતગુણા છે. સંખ્યાતગુણહાનિસિદ્ધો સંખ્યાતગુણા છે.
“અવમત્યવિ” થી મંદબુદ્ધિ જીવોના અનુગ્રહ માટે તત્ત્વાર્થશાસ્ત્રના સઘળા જ અર્થને સંક્ષેપથી કહે છે- “સગર્શનમવાળ” એમ જે કહ્યું તેમાં નિસર્ગ, અધિગમ વગેરે સમ્યગ્દર્શનના વિશેષણો છે. સમ્યગ્દર્શનની
