________________
४४
નયકર્ણિકા
અગ્રમહિષી આદિ સંપત્તિનું સ્વરૂપ. (૧૪) સાત નર્કનું વર્ણન; તેમના પાથડા, વેશ્યા, આયુષ્ય, અને
વેદનાનું યુક્તિપૂર્વક વર્ણન. (૧૫) તીછ લોકમાં દ્વીપસમુદ્ર, જંબુદ્વીપની જગતીનું દ્વાર અને તેમના
સ્વામીનું વર્ણન. (૧૬) ભરતક્ષેત્રના વૈતાઢ્યાદિ પર્વત, મહાહિમવંત પર્વત, અને
ગંગાનદી; હરિવર્ત ક્ષેત્રના નૈષધાદિ પર્વત, ગુફાઓ અને શિખરો સહિત હેમવંત પર્વત; પદ્મદ્રહ, શ્રીદેવી, ગંગાદિ નદીઓ, દાઢાઓ, તેમાં રહેલા અંતર્દીપો તથા જુગલીઆહિમવંત ક્ષેત્રના વૈતાઢ્યાદિ, માહિમવંત અને તેના દ્રહ; હરિવર્ષક્ષેત્ર, અને તેમાં રહેલા નૈષધાદિક પર્વત; સીતા સીતોદા નદીઓ અને પાંચ દ્રહોનું
વર્ણન. (૧૭) દેવકુર, ઉત્તરકુરુ, પૂર્વવિદેહ, પશ્ચિમવિદેહ સામાન્ય ચાર પ્રકારે
મહાવિદેહનું વર્ણન, વિજયાદિ, પર્વતો, નદીઓ, ખંડો, નગરી વગેરે; ગંધમાદન, માલવંત, ગજદંતા; ઉત્તરકુરુનું વિસ્તાર વર્ણન, યમકપર્વત, દ્રહ, અને મેરુપર્વતો, જંબુવૃક્ષ શિખર અને તેના અધિપતિનું નિરૂપણ; સૌમનસ્ય, વિદ્યુપ્રભા તથા ગજદંતા, દેવગુરુના ચિત્રવિચિત્ર પર્વતોની સ્થિતિ; કાંચનાદિ દ્રહ, શાલ્મલિ
વૃક્ષ આદિનું વર્ણન. – (૧૮) મેરુપર્વતનાં ચાર વન, તેનાં શિખર, મેખલા અને યુલિકા
અભિષેકની શિલાનું વર્ણન. (૧૯) નીલવંત પર્વત, તેનાં શિખર-દ્રહ, દેવી સીતા અને નારીતા
નદી એનું નામમાત્ર વર્ણન, રમ્યક ક્ષેત્રનો મિણી પર્વત, હિરણ્યવર્ષ ક્ષેત્ર અને શિખરી પર્વત, ઐરાવત ક્ષેત્ર અને તેના છે ખંડ, તેમાંની નગરી અને બીજાં ક્ષેત્રાદિ; હેમાદ્રિ પર્વતનાં શિખર, વિદ્યાધરનાં નગરોની શ્રેણી, નદી, દ્રહ, ચક્રવર્તી, અને અરિહંતો, ચંદ્રસૂર્યઆદિ જંબુદ્વીપમાંના ગ્રહાદિનું વર્ણન.
