Page Text
________________
નિર્જરા પ્રરૂપક ષષ્ઠ અંકઃ સમયસાર ગાથા ૧૯૬ હવે વૈરાગ્ય સામર્થ્ય દર્શાવે છે -
जह मजं पिबमाणो अरदिभावेण मजदि ण पुरिसो ।
दबुवभोगे अरदो णाणी वि ण बज्झदि तहेव ॥१९६॥ મદ્ય અરતિ ભાવે પીતો રે, મદ ન લહે નર જેમ;
જ્ઞાની અરત દ્રવ્યઉપભોગમાં રે, ન જ બંધાયે તેમ... રે જ્ઞાની નિર્જરા નિત્ય કરેત. ૧૯૬ અર્થ - જેમ અરતિ ભાવે કરીને મદ્ય પીતો પુરુષ મદ નથી પામતો, તેમજ દ્રવ્ય ઉપભોગમાં અરત જ્ઞાની પણ નથી બંધાતો.
__ आत्मख्याति टीका अथ वैराग्यसामर्थ्य दर्शयति - ..
यथा मयं पिबन् अरतिभावेन माद्यति न पुरुषः ।
द्रव्योपभोगे अरतो ज्ञान्यपि न बध्यते तथैव ॥१९६॥ यथा कश्चित् पुरुषः
तथा रागादिभावानामभावेन मैरेयं प्रति प्रवृत्ततीव्रारतिभावः सन्
सर्वद्रव्योपभोगं प्रति प्रवृत्ततीव्रविरागभावः सन् मैरेयं पिबन्नपि तीव्रारतिभावसामर्थ्यात्
विषयानुप/जानोऽपि तीव्रविरागभावसामर्थ्यात् न माद्यति,
ન વધ્યતે જ્ઞાન |૧૧દ્દા
આત્મખ્યાતિ ટીકાર્ય જેમ કોઈ પુરુષ
તેમ જ્ઞાની રાગાદિ ભાવોના અભાવે કરીને મૈરેય (મદિરા) પ્રતિ
સર્વ દ્રવ્યોપભોગ પ્રતિ પ્રવૃત્ત તીવ્ર અરતિ ભાવવાળો સતો
પ્રવૃત્ત તીવ્ર વિરાગ ભાવવાળો સતો મૈરેય (મદિરા) પીતાં છતાં,
વિષયો ઉપભોગવતાં છતાં, તીવ્ર અરતિભાવ સામર્થ્ય થકી
તીવ્ર વિરાગભાવ સામર્થ્ય થકી નથી મદ પામતોઃ
નથી બંધાતો. ૧૯૬
આમાવના :
મથ - હવે વૈરાગ્યસામર્શ ટુતિ - વૈરાગ્યનું સામર્થ્ય - સમર્થપણું દર્શાવે છે - નદ યથા - જેમ રઢિમાવે - અરતિભાવેન - અરતિભાવથી મન્ન વિમા - માઁ પિવન મદ્ય પીતો પુરિસો - પુરુષ: - પુરુષ મટિ - ૧ મધતિ - નથી મદ પામતો, તદેવ - નર્થવ - તેમજ હેબુવમોને રવો ના વિ - દ્રવ્યોપોરો કરતો જ્ઞાન્ય - દ્રવ્યોપભોગમાં અરત જ્ઞાની પણ ન વર્બ્સટિ - ર વધ્યરે - નથી બંધાતો. | ત યા વાત્મભાવના 198દ્દા. યથા - જેમ શ્ચિત પુરુષ: - કોઈ પુરુષ પ્રતિ પ્રવૃત્તતીવ્રારતિભાવઃ સન - મૈરેય - મદ્ય પ્રતિ પ્રવૃત્ત તીવ્ર અરતિ ભાવવાળો સતો, પિવન્નર મૈરેય - મધ પીતા છતાં, માઘતિ - મદ નથી પામતો, શાને લીધે ? તીવ્રારતિભાવ સમતુ - તીવ્ર - ઉત્કટ અરતિ ભાવના સામર્થ્યને લીધે. તથા - જેમ આ દષ્ટાંત તેમ આ દાર્શતિક – જ્ઞાની - જ્ઞાની રામાવાનામમાવેન - રાગાદિ ભાવોના અભાવે કરીને સર્વદ્રવ્યોમાં પ્રતિ પ્રવૃત્તતીવ્રવિરાજુમાવ: સન્ - સર્વ દ્રવ્ય ઉપભોગ પ્રતિ પ્રવૃત્ત તીવ્ર વિરાગ ભાવવાળો સતો, વિષયાનુપમુંનાનો પિ - વિષયોને ઉપભુંજતો - ઉપભોગવતો છતાં, વધ્યત્વે - નથી બંધાતો, શાને લીધે ? તીવ્ર વિરામવિસામર્થાત્ - તીવ્ર વિરાગ ભાવના સામર્થ્યને લીધે. || તિ “ગાત્મતિ' માત્મભાવના II9૧દ્દા.
૨૦૯
| SR No. | 022416 |
| Book Title | Samaysara Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 952 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |