Page Text
________________
હવે કર્મનું મોક્ષહેતુનું તિરોધાયિ ભાવપણું દર્શાવે છે
પુણ્યપાપ પ્રરૂપક તૃતીય અંકઃ સમયસાર ગાથા ૧૬૧-૧૬૨-૧૬૩
आत्मभावना
અર્થ સમ્યક્ત્વનું પ્રતિનિબદ્ધ મિથ્યાત્વ જિનવરોથી પરિકથિત છે, તેના ઉદયથી જીવ ‘મિથ્યાર્દષ્ટિ' એમ જાણવો. ૧૬૧
·
જ્ઞાનનું પ્રતિનિબદ્ધ અજ્ઞાન જિનવરોથી પરિકથિત છે, તેના ઉદયથી જીવ ‘અજ્ઞાની' જાણવો. ૧૬૨ ચારિત્રનો પ્રતિનિબદ્ધ કષાય જિનવરોથી પરિકથિત છે, તેના ઉદયથી જીવ અચારિત્ર જાણવો. ૧૬૩
सम्मत्तपडिणिबद्धं मिच्छत्तं जिणवरेहि परिकहियं । तस्सोदयेण जीवो मिच्छादिट्ठित्ति णायव्वो ॥१६१॥ णाणस्स पडिणिबद्धं अण्णाणं जिणवरेहि परिकहियं । तस्सोदयेण जीवो अण्णाणी होदि णायव्यो ॥ १६२॥ चारित्तपडिणिबद्धं कसायं जिणवरेहि परिकहियं । तस्सोदयेण जीवो अचरित्तो होदि णायव्वो ॥ १६३ ॥
સમ્યક્ત્વ પ્રતનિબદ્ધ મિથ્યાત્વને રે, ભાખ્યું જિનવરે તેમ;
તસ ઉદયથી જીવને જાણવો હૈ, ‘મિથ્યાદૅષ્ટિ' જ એમ... કર્મ શુભાશુભ. ૧૬૧
જ્ઞાનનું પ્રતિનિબદ્ધ અજ્ઞાન છે રે, ભાખ્યું જિનવર તેમ;
તસ ઉદયથી જીવને જાણવો રે, અજ્ઞાન જ હોય એમ... કર્મ. ૧૬૨
ચારિત્ર પ્રતિનિષિદ્ધ કષાય છે રે, ભાખ્યું જિનવર તેમ;
તસ ઉદયથી જીવને જાણવો રે, અચારિત્ર હોય એમ... કર્મ. ૧૬૩
-
-
-
સય - वे कर्मणो કર્મનું મોક્ષહેતુતિરોધાવિમાવત્વ - મોક્ષહેતુનું તિરોધાયિ ભાવપણું - આચ્છાદન - આવરણ કરનારપણું - સમ્યક્ત્વપ્રતિનિત્વનું મિથ્યાત્વ - સમ્યક્ત્વનું પ્રતિનિબદ્ધ - ‘પ્રતિ' સામું - વિરુદ્ધમાં ‘નિબદ્ધ' – નિર્તૃતપણે બંધાયેલ મિથ્યાત્વ બિનવી: રિથિત - જિનવરોથી પરિકથિત છે - સર્વથા થવામાં આવેલું છે, તસ્વીયેન - તેના ઉદયથી નીવો મિથ્યાવૃષ્ટિરિતિજ્ઞાતવ્ય: - જીવ ‘મિથ્યાદષ્ટિ' એમ જાણવો. જ્ઞાનસ્ય પ્રતિનિત્વનું જ્ઞાનં જ્ઞાનનું પ્રતિનિબદ્ધ અજ્ઞાન બિનરે: પરિથિત - જિનવરોથી પરિકથિત છે, તોલ્યેન - તેના ઉદયથી નીવો અજ્ઞાની મતિ જ્ઞાતવ્ય: - જીવ અજ્ઞાની હોય છે એમ જાણવો. ચારિત્રપ્રતિનિવદ્ધ: હ્રષાય - ચારિત્રનો પ્રતિનિબદ્ધ કષાય બિનરેઃ પરિથિતઃ - જિનવરોથી પરિકથિત છે, તસ્યોત્સ્યેન - તેના ઉદયથી નીવોડચારિત્રો મવતિ જ્ઞાતવ્ય: - જીવ અચારિત્ર હોય છે એમ જાણવો. ॥ કૃતિ ગાયા ગાભમાવના ||
-
ज्ञानस्य
સભ્યવત્તસ્ય - સમ્યક્ત્વનું - મોક્ષહેતોઃ સ્વમાવસ્ય - મોક્ષહેતુ એવા સ્વભાવનું પ્રતિબંધò તિ મિથ્યાત્વ - પ્રતિબંધક - પ્રતિબંધ કરનાર - રોકનાર ખરેખર ! સ્ફુટપણે મિથ્યાત્વ છે, તત્તુ - અને તે - મિથ્યાત્વનો સ્વયં નૈવ - સ્વયં - પોતે કર્મ જ છે, તનુવયાવેવ - તેના - મિથ્યાત્વ કર્મના ઉદય થકી જ જ્ઞાનસ્ય મિથ્યાવૃષ્ટિત્વ - જ્ઞાનનું મિથ્યાર્દષ્ટિપણું હોય છે. શાનનું - મોક્ષહેતોઃ સ્વમાવસ્ય - મોક્ષહેતુ એવા સ્વભાવનું પ્રતિબંધરું જિનાજ્ઞાનં - પ્રતિબંધક ખરેખર ! સ્ફુટપણે અજ્ઞાન છે, તત્તુ - અને તે અશાન તો સ્વયં મૈંવ - સ્વયં - પોતે કર્મ જ છે, તદ્દુલવાવેવ - તેના - અશાન કર્મના ઉદય થકી જ જ્ઞાનસ્યાજ્ઞાનતં જ્ઞાનનું અજ્ઞાનપણું હોય છે. રાત્રિસ્ય - ચારિત્રનો - મોક્ષહેતો સ્વમાવસ્ય મોક્ષહેતુ એવા સ્વભાવનો પ્રતિબંધ: બિલ ઋષાયઃ - પ્રતિબંધક ખરેખર ! સ્ફુટપણે કષાય છે, સ તુ - અને તે કષાય તો સ્વયં મૈવ - સ્વયં - પોતે કર્મ જ છે, તવુઙેવ - તેના - કષાય કર્મ - ઉદય થકી જ જ્ઞાનસ્યાચારિત્રણં • જ્ઞાનનું અચારિત્રપણું હોય છે. આ પરથી શું ફલિત થયું ? તઃ - આથી સ્વયં મોક્ષહેતુતિરોધાવિમાવાત્ - સ્વયં - પોતે મોક્ષહેતુના તિરોધાયિ - ઢાંકી દેનારા ભાવપજ્ઞાને લીધે ર્મ પ્રતિષિદ્ધ - કર્મ પ્રતિષિદ્ધ છે, નિષેધવામાં આવેલું છે. II રૂતિ ‘આત્મજ્ઞાતિ' ગાભમાવના ||99||‰૬૨||૬૬૩||
-
૮૫
-
| SR No. | 022416 |
| Book Title | Samaysara Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 952 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |