________________
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ
બે ક્રિયાનો અનુભાવી મિથ્યાદેષ્ટિ કયા કારણથી? તો કે –
जह्मादु अत्तभावं पुग्गलभावं च दोवि कुव्वंति । तेण दु मिच्छादिट्टी दोकिरियावादिणो हुंति ॥८६॥ આત્મભાવને પુદ્ગલ ભાવને, કારણ કરે છે દોય રે;
તેથી નિશ્ચય મિથ્યાદેષ્ટિઓ, ક્રિક્રિયાવાદીઓ હોય રે... અજ્ઞાનથી. ૮૬ ગાથાર્થ - કારણકે આત્મભાવને અને પુદ્ગલભાવને બન્નેય કરે છે તેથી જ તો ક્રિક્રિયાવાદીઓ મિથ્યાષ્ટિઓ હોય છે. ૮૬
आत्मख्यातिटीका कुतो द्विक्रियानुभावी मिथ्यादृष्टिरिति चेत् -
यस्मात्त्वात्मभावं पुद्गलभावं च द्वावपि कुर्वति ।
तेन तु मिथ्यादृष्टयो द्विक्रियावादिनो भवंति ॥८६॥ यतः किलात्मपरिणामं पुद्गलपरिणामं च कुर्वतमात्मानं मन्यते द्विक्रियावादिनस्ततस्ते मिथ्यादृष्टय एवेति सिद्धांतः ।
मावैकद्रव्येण द्रव्यद्वयपरिणामः क्रियमाणः प्रतिभातु।। तथात्मापि यथा किल कुलालः
पुद्गलकर्मपरिणामानुकूलमज्ञानादात्मपरिणामकलशसंभवानुकूलमात्मव्यापारपरिणाम -
मात्मनोऽव्यतिरिक्त - मात्मनोऽव्यतिरिक्त -
मात्मनोऽव्यतिरिक्तया मात्मनोऽव्यतिरिक्तया
परिणतिमात्रया क्रियया क्रियमाणं परिणतिमात्रया क्रियया क्रियमाणं
कुर्वाणः प्रतिभातु । कुर्वाणः प्रतिभाति । न पुनः
मा पुनः कलशकरणाहंकारनिर्भरोपि
पुद्गलपरिणामकरणाहंकारनिर्भरोपि स्वव्यापारनुरूपं मृत्तिकायाः कलशपरिणाम स्वपरिणामानुरूपं पुद्गलस्य परिणामं मृत्तिकाया अव्यतिरिक्तं
पुद्गलदव्यतिरिक्तं मृत्तिकाया अव्यतिरिक्तया
पुद्गलादव्यतिरिक्तया परिणतिमात्रया क्रियया क्रियमाणं
परिणतिमात्रया क्रियया क्रियमाणं कुर्वाणः प्रतिभाति ।
कुर्वाणः प्रतिभातु ||८६।।
आत्मभावना -
कुतो द्विक्रियानुभावी मिथ्यादृष्टिः - दिहिया -हयानो अनुमावी - अनुभव नारी मिथ्या या २४थी ? इति चेत् - अभने पूछो तो - यस्मात् तु - १२ आत्माभावं पुद्गलभावं च - सात्मभावने भने पुगबनाने द्वावपि कुर्वति - बन्नेयने ४३ छ, तेन तु - तेथी ४ निश्चये रीने द्विक्रियावादिनो - दयावाहीमो मिथ्यादृष्टयः भवंति - मिथ्यारियो होय छे. ।। इति गाथा आत्मभावना ।।८६।।
૫૩૦
