________________
૧૨૬
ષડશક પ્રકરણ [ વ્યાખ્યાન ણામવાળે હેય તે વૈમાનિક સિવાય બીજુ આયુષ્ય ન બાંધે. બંધ કરનાર, બંધ રેકનાર અને બંધ પલટાવનાર જીવ. આશ્રવ અને બંધનાં કારણે પલટાવીને સંવર અને નિર્જ અને મેક્ષનાં કારણે બનાવવાં તે કેનું કામ? જીવનું. જેને
જીવને કરનાર, રેકનાર અને પલટાવનાર માને છે. તેથી તેને વિચાર કરવાની તાકાત. હું શું કરું, કેવી જીદગી આવી, કેવી આવશે અને તે કેવી રીતે આવશે તે વિચાર કરવાને હક આ ત્રણ વસ્તુવાળાને છે. કર્મને કરનાર, કર્મને નાર અને પાપની જગ્યા પર પુણ્ય તરીકે પલટાવનાર જીવ તે જેને માને છે. તેથી તે જીવને અંગે ગયા જન્મને અને આવતા જન્મને પિતે વિચાર કરી શકે. ગયા ભવમાં સત્કાર્યોની અનમેદના અને આવતા ભવનાં સત્કાર્યો તે કરી શકે. કોણ? જે જીવને જવાબદાર, જોખમદાર, કર્તા અકર્તા, અન્યથા કર્તા માનતે હેય તે. આ જે ન માને તેને મારે જીવ કે હતે અને કહ્યું હતું તે વિચારવાને હક નહિ. જેમ તમારે ત્યાં રહેલે કૂતરે તેને કયાં રહેવું, કયાં જવું તેને માટે તે હકદાર નહિ, પણ તેના માલિકની મરજી હોય ત્યાં રહે અને ત્યાં જાય.
જેતરમાં જગતના છે તે બધા કર્તા, અર્તા, અન્યથા કર્તાની શક્તિવાળા ન માન્યા. જૈનેએ ધ્યાનમાં રાખવું કે મુળચંદભાઈ જે કહે કે દુનિયામાં બધીએ પ્રજા છે. તેમાં તમે બે પાંચ કરોડમાં નહિ. માત્ર દસબાર લાખમાં તે શું જોઈને જુદુ લઈને બેઠા છે? ચાહે તેમાં ભળી જાવને? અમને વાંધો નથી. પણ સ્વતંત્ર–પિતાને જવાબદાર અને જોખમદાર સમજનાર માત્ર જૈન પ્રજા છે.
