________________
નવમું]
સદ્ધર્મદેશના જેમ વૈષ્ણવમાં વિષાણુ, શૈવમાં મહાદેવ, વેદમાં બ્રહ્મા વગેરે સર્વ કાળ ક્યાંથી હોય? વ્યક્તિએ સર્વ કાળની હાય જ નહિ.
ઋષભદેવ, મહાવીર મહારાજા વગેરે સર્વકાળ નથી પણ અરિહંત તે સર્વ કાળ છે. સર્વ કાળમાં ગુણ હોય, પણ વ્યક્તિ ન હોય.
વૈષ્ણવે, શ વગેરેને નિત્ય ધર્મ માનવાને વખત નથી. તેઓ માનતા નથી. ધર્મને નિત્ય માન, સર્વ કાળને માનવ તે હક કેને? જૈનેને કે જેઓ ગુણેને અંગે માને છે, પણ વ્યક્તિને નથી માનતા. સર્વને એકસરખે, સર્વ કાળ નમસ્કાર રહે માટે “નમે અરિહંતાણું રાખ્યું. ગુણ ઉપરથી એ ગુણવાળા, અરિહંત-દે. જૈનેતરોએ દેવ માન્યા વ્યક્તિગત; જેનેએ દેવ માન્યા, વ્યક્તિ પણ તે વ્યક્તિ તરીકે નહિ પણ ગુણ તરીકે. નવ પદ અને વીશ સ્થાનક
અરિહંતની આરાધના એટલે શું?
અરિહંત એટલે શું? સામાન્ય અર્થ કરી દઈએ કે વીશ સ્થાનક આરાધી જિન-નામકર્મ બાંધી દેવલેકમાં ગયા ને ત્યાંથી આવીને થયા છે. બહારનું સ્વરૂપ તે તેમજ છે. પણ અંદર અરિહંતની જડ, સ્કંધ અને ફળ તે ત્રણ તરફ લક્ષ્ય દેશે તે માલમ પડશે કે અરિહંતની જડ કઈ? આપણામાં નવ પદ અને વિશ સ્થાનકની આરાધનામાં નવું શું હતું? જનેને આરાધ્ય નવ ચીજ તે સિવાય બીજું કંઈ નથી. વિશ સ્થાનકમાં જુદા જુદા બેવડાવ્યાં છે તેનાં નામ જુદા રૂપે રાખ્યાં. નવ પદને
