________________
૧૦૮
રાજગૃહ નગરમાં સંડ (સાંઢ) થયે અને સામે દેડ આવવાથી પૂર્વની જેમ મત્સર લાવીને તેણે તેને પણ નાશ કર્યો, પછી તે સર્પ થયો અને ફણાના ભારથી ભારે થયેલો અને ભીષણ આકૃતિવાળો એવો તે કાર્યોત્સર્ગમાં રહેલા તે મુનિને જોઈને તેની સામે દેડે. એટલે પૂર્વની જેમ સાધુએ તેને મારી નાખે. પછી તે બ્રાહ્મણ છે, અને નિંદા કરતા એવા તેને તે ઋષિએ મારી નાખે. અહો ! અવિવેકીને સંવર ક્યાંથી હોય ? એ પ્રમાણે નિમર્મ છતાં તેણે સાત હત્યા કરી. અહે ! ગીઓ પણ આવાં પાપ કરે છે. માટે કમની કંઠણાઈને ધિક્કાર થાઓ, પછી તે બ્રાહ્મણ મરણ પામીને વાણારસી નગરીમાં મહાબાહ નામે રાજા થયે અને યથાપ્રવૃત્તકરણના યોગે તે શુભ કર્મોના ઉદય સમ્મુખ થયે. અહો ! સંસારનું નાટક કેવું છે-રાજા યા દેવ તે રાસભ થાય છે તથા ધનવંત એક ક્ષણ વારમાં દરિદ્ર થઈ જાય છે. - હવે એકદા તે રાજા ગવાક્ષમાં બેઠે હતે. એવામાં કેઈ સાધુને જોઈને તે જાતિ મરણ પામ્ય અને પૂર્વના સાત ભવ તેના જાણવામાં (જેવામાં) આવ્યા. એટલે તે વિચારવા લાગે કે –“અહો ! ત્યાગી એવા તે મુનિને પણ હુ તાપને હેતુ થયું. તેણે જે અનર્થ કર્યો. તેમાં હું જ નિમિત્તભૂત હતો અને વળી આ ભવમાં પણ જે તે કોપને લીધે મારો ઘાત કરશે. તે અહી ! આવા રાજ્યનો વૃથા ભ્રંશ થશે. માટે જે તે સાધુ અહીં આવે, તે હું મારે તે અપરાધ ક્ષમાવું; આ પ્રમાણે વિચાર કરીને ભયભીત ચિત્તથી તેણે અર્ધ શ્લેક બનાવ્યું કે
પક્ષી, ભીલ, સિંહ, દ્વીપી, સંડ, સર્પ અને બ્રાહ્મણ “આના અંત્યાઈને જે પૂરશે, તેને લક્ષ દ્રવ્ય મળશે” એ
