________________
યોગસાર પ્રકરણ/દ્વિતીય પ્રસ્તાવ/બ્લોક-૧૧-૧૨ હોવાથી પોતાની માન્યતાની યુક્તિ આપી તેની માન્યતા હણે છે. આ રીતે બંન્ને પક્ષોની માન્યતાઓ દૃષ્ટિરાગવાળી હોવાથી એકાંતવાદનો પક્ષપાત કરીને પરસ્પર અફડાય છે અને તેઓના વચનના બળથી તે બંને માન્યતાઓ જર્જરિત થાય છે, પણ કોઈ સત્યપક્ષનું સ્થાપન થતું નથી. ૧૧ અવતરણિકા -
પૂર્વશ્લોકમાં કહ્યું કે દષ્ટિરાગવાળા જીવો પરસ્પર વાદ-વિવાદ કરીને હણાય છે. હવે દૃષ્ટિરાગવાળા જીવો તત્વને જોવામાં કઈ રીતે મોહાંધ છે તે બતાવે છે – શ્લોક :
परं पतन्तं पश्यन्ति न तु स्वं मोहमोहिताः ।
कुर्वन्तः परदोषाणां ग्रहणं भवकारणम् ।।१२।। શ્લોકાર્ચ -
ભવનું કારણ એવું પરદોષોનું ગ્રહણ કરતાં મોહથી મોહિત એવા દૃષ્ટિરાગવાળા જીવો પાત પામતા એવા પરને જુએ છે પરંતુ સ્વને જોતા નથી. II૧ાા ભાવાર્થ -
દૃષ્ટિરાગવાળા જીવો સ્વમાન્યતા પ્રત્યે બદ્ધરાગવાળા હોય છે તેથી તેમની સામે સ્વમાન્યતામાં બદ્ધરાગવાળા પ્રતિપક્ષ માન્યતાવાળા કોઈ જીવો આવે ત્યારે તે પ્રતિપક્ષી પોતાની એકાંત માન્યતાનો આગ્રહ રાખીને કઈ રીતે તત્ત્વને જોઈ શકતો નથી તે દૃષ્ટિરાગવાળા જીવોને દેખાય છે. પરંતુ પર દ્વારા અપાયેલા દોષો પોતાને કઈ રીતે પ્રાપ્ત થાય છે તે મોહથી મોહિત થઈને જોતા નથી. આથી તત્ત્વને જોવાને બદલે પરના દોષોનું ગ્રહણ પોતે કરી રહ્યો છે તે ભવનું કારણ છે અને તેનાથી પોતાનો વિનાશ થશે તેનો વિચાર કર્યા વગર મોહથી મોહિત થઈને યુક્તિયુક્ત પદાર્થો ન જોવા દ્વારા પોતે પણ વિનાશ તરફ જઈ રહ્યા છે તે જોઈ શકતા નથી.
