________________
૪૫
યોગસાર પ્રકરણ/પ્રથમ પ્રસ્તાવ/બ્લોક-૩૮-૩૯ શ્લોકાર્ચ -
યથાવસ્થિત વિજ્ઞાત તસ્વરૂપવાળા પરમાત્માના સ્વરૂપવાળા અને તત્વમાં વિશ્રાન દષ્ટિવાળા એવા મહાત્માઓ શું ક્યારેય વિવાદ કરે છે? અર્થાત્ વિવાદ કરતા નથી. ll૩૮ ભાવાર્થ -
જેઓની માર્ગાનુસારી મતિ છે તેઓને સંસારનું સ્વરૂપ જીવની કદર્થના રૂપ જણાય છે. અને સંસારથી અતીત અવસ્થા જીવની વાસ્તવિક અવસ્થા જણાય છે. વળી, આવી અવસ્થાને પામવાનો ઉપાય તેવી અવસ્થાને પામેલા પરમાત્મા છે એવો માર્ગાનુસારી બોધ છે તેવા જીવો પરમાત્માના યથાવસ્થિત વિજ્ઞાત સ્વરૂપવાળા છે અને તેવા જીવો તો તત્ત્વની પ્રાપ્તિમાં જ વિશ્રાન્ત દૃષ્ટિવાળા હોય છે માટે સદા વિચારે છે કે સંસારથી અતીત અવસ્થાની પ્રાપ્તિનો ઉપાય શું છે તેને યથાર્થ જાણવો જોઈએ અને તેને પ્રગટ કરવા માટે જ સર્વ ઉદ્યમ કરવો જોઈએ. આવા જીવો તત્ત્વની પ્રાપ્તિ અર્થે સ્વાર દર્શનની ચર્ચાઓ કરે ત્યારે પણ કર્યું દર્શન પરિપૂર્ણ વીતરાગ તત્ત્વને બતાવનાર છે અને કયું દર્શન વીતરાગ તત્ત્વને બતાવનાર નથી તેની જ વિચારણા કરે છે પરંતુ પોતે સ્વીકારેલા બુદ્ધ આદિ દેવો જ દેવ છે અને અન્યએ સ્વીકારેલા જિનેન્દ્ર આદિ દેવો દેવ નથી તે પ્રકારે વિચાર્યા વિના નિર્ણય કરી કોઈ દર્શનવાદી સાથે વિવાદ કરતા નથી. આવા જીવો સ્વદર્શનમાં રહેલા હોય તોપણ તત્ત્વના જ પક્ષપાતીઓ છે અને પરદર્શનમાં પણ તત્ત્વને સ્પર્શનારાં જે વચનો છે તેનો જ સ્વીકાર કરે છે; કેમ કે આવા મહાત્માની દૃષ્ટિ તત્ત્વપ્રાપ્તિમાં જ વિશ્રાન્ત હોય છે. આથી જ મારા-તારાનો ભેદ કરીને જેઓ વિવાદ કરે છે તેઓનો તે અજ્ઞાનનો જ વિલાસ છે એમ પૂર્વશ્લોક સાથે સંબંધ છે. ll૩૮ અવતરણિકા :
શ્લોક-૩૫માં કહ્યું કે ભગવાનની આજ્ઞાના પાલતમાં લીન પુરુષો વડે આત્મામાં જ પરમાત્મા સભ્ય જણાય છે. પછી શ્લોક-૩૬માં કહ્યું કે તે '
