________________
૩૪
યોગસાર પ્રકરણ/પ્રથમ પ્રસ્તાવ/બ્લોક-૨૮-૨૯ ભગવાનની સ્તવના કરે તો, તેનાથી ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન થાય છે; કેમ કે સ્વભૂમિકા અનુસાર વીતરાગના ગુણોને અવલંબીને વીતરાગતાને અનુરૂપ ઉદ્યમ કરવા સ્વરૂપ જ ભગવાનની આજ્ઞા છે અને તેવો ઉદ્યમ ધ્યાનયોગથી થઈ શકે છે અથવા ભાવસભર સ્તુતિસ્તવથી પણ થઈ શકે છે. આ ભાવસ્તવ થયો.
વળી, શ્રાવકો ભગવાન પ્રત્યેની ભક્તિના અતિશયથી ઉત્તમ દ્રવ્યો દ્વારા ભગવાનની પૂજા કરે તેનાથી પણ ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન થાય છે, કેમ કે શ્રાવકોને ઉત્તમદ્રવ્ય પ્રત્યે રાગ વર્તે છે અને તે ઉત્તમદ્રવ્યનું સાફલ્ય તેમને ભગવાનની ભક્તિમાં જણાય છે તેથી ઉત્તમ દ્રવ્યોના અવલંબનથી ભગવાનની ભક્તિ કરીને પોતાનો વીતરાગ પ્રત્યેનો રાગ ઉત્કર્ષવાળો કરે છે. તે રીતે પણ ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન થાય છે.
વળી, સર્વસંગનો ત્યાગ કર્યો છે તેવા ત્રણ ગુપ્તિના સામ્રાજ્યવાળા સુસાધુઓ સર્વ ચારિત્રાચારની ક્રિયાઓ કરે છે તે ચારિત્રાચારના પાલનથી પણ ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન થાય છે, કેમ કે ચારિત્રની સર્વ આચરણાઓ સંસારના ભાવોનો ત્યાગ કરીને વીતરાગના વચનાનુસાર શુદ્ધ સંયમમાં જવાના ઉદ્યમ સ્વરૂપ છે. તેથી, જેમ જેમ મહાત્મા ચારિત્રની ક્રિયાઓ કરે છે તેમ તેમ તે મહાત્મા અસંગભાવને અનુકૂળ સંચિતવીર્યવાળા થાય છે. તેથી અસંગભાવના ઉદ્યમ સ્વરૂપ ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન થાય છે. ૨૮ અવતરણિકા :
શ્લોક-૨૧માં કહ્યું કે આ પરમાત્મા આજ્ઞાપાલનથી આરાધિત થાય છે. ત્યાર પછી ભગવાનની આજ્ઞા શું છે અને ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન શું છે તેની અત્યારસુધી સ્પષ્ટતા કરી. હવે, અવ્યપ્રકારે ભગવાનની આજ્ઞા કેવી રીતે આસધિત થાય છે તે સ્પષ્ટ કરવા અર્થે કહે છે – શ્લોક :
आराधितोऽस्त्वसौ भावस्तवेन व्रतचर्यया । तस्य पूजादिना द्रव्यस्तवेन तु सरागतया ।।२९।।
