________________
યોગસાર પ્રકરણ/પ્રથમ પ્રસ્તાવ/બ્લોક-૨૧, ૨૨-૨૩
ર૫ તે કૃત્યો સેવવાનાં બતાવ્યાં છે. તેથી સંસારવર્તી કોઈપણ જીવને બોધ થાય કે આ પરમાત્માની આજ્ઞાનું જ આરાધન કરવા યોગ્ય છે. આવા જીવો પરમાત્માના વચનના બળથી કે યોગ્ય ગુરુના ઉપદેશના વચનના બળથી પરમાત્માની આજ્ઞાનું પાલન કરે તો તે જીવો આદ્યભૂમિકામાં હોય કે ઉપરની ભૂમિકામાં હોય પણ સ્વભૂમિકા અનુસાર ભગવાનની આજ્ઞાનું આરાધન કરનારા બને છે અને તેઓનું અવશ્ય કલ્યાણ થાય છે.
પરમાત્માની આજ્ઞાના પાલનથી તેઓનું કલ્યાણ થાય છે એમ કહ્યા પછી શ્લોકના ઉત્તરાર્ધથી કહે છે “સ્ફટિકની ઉપમા જેવું નિર્મલ ચિત્ત કરવું જોઈએ” એ પ્રમાણે ભગવાનની આજ્ઞા છે. આનાથી એ ફલિત થાય છે કે જીવોને પૂર્વમાં વર્ણન કર્યું તેવા પરમાત્માના સ્વરૂપનો બોધ થાય અને તેના કારણે સ્થિર બુદ્ધિ થાય કે મારે આ ભગવાનની ભાવથી આરાધના કરવી છે તે જીવો પોતે જે ભૂમિકામાં હોય તે ભૂમિકાના ભગવનાના વચનને ગ્રહણ કરીને ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન કરે ત્યારે તેઓનું ચિત્ત ભગવનાનની આજ્ઞાથી રંજિત થયેલું હોવાથી સ્ફટિક જેવું નિર્મલ વર્તે છે અને તે આજ્ઞાના પાલનના બળથી જ ઉત્તરોત્તરની આજ્ઞાનું પાલન કરીને પરમાત્માની આસન્ન-આસન્નતર બને છે. આવા
અવતરણિકા -
પૂર્વશ્લોકમાં કહ્યું કે ભગવાનની આજ્ઞાના પાલનથી ભગવાન આરાધિત થાય છે અને તે ભગવાનની આજ્ઞા પરમાર્થથી દ્વાદશાંગીના વચન સ્વરૂપ છે. હવે, દ્વાદશાંગીમાંથી સારભૂત એવી ભગવાનની આજ્ઞાને ગ્રહણ કરીને બે શ્લોકો વડે તે આજ્ઞાને બતાવે છે – શ્લોક :
ज्ञानदर्शनशीलानि पोषणीयानि सर्वदा । रागद्वेषादयो दोषा हन्तव्याश्च क्षणे क्षणे ।।२२।। एतावत्येव तस्याज्ञा कर्मद्रुमकुठारिका । समस्तद्वादशांगार्थसारभूताऽतिदुर्लभा ।।२३।।
