________________
૩૭
ભયંકર વર્તુળોમાં અટવાયેલે માનવી ભાગ્યે જ બચી શકે. પરંતુ જે આત્મા જહાજની સહાયે સાગર પાર કરે છે તેને સાગરનાં તેફાને કે સાગરની ઊંડાઈ અસર નથી કરતી.
સંસારસાગર અપાર અને અગાધ હોવા છતાં, જે આત્માઓ તેની સપાટી ઉપર નિરીહપણે રહી શકે છે તે આત્માઓ તેમાં ડૂબતા નથી. યુવાનીના તેફાને, વાસનાના મે જાઓ અને વિષયનાં ભયંકર વતું તેઓને અસર નથી કરતા. પરંતુ જેને પર પ્રત્યે પ્રેમ છે, જેને આત્માનું ઓજસ ઓળખ્યું નથી અને જેને બાહ્ય વસ્તુઓ લલચાવે છે, તે આત્માઓ સંસાસાગરમાં દયાજનક રીતે ડૂબકીએ મારે છે. સાગરમાં ઊંડે ઊંડે તેઓ ધકેલાઈ પડે છે. મુક્તિકિનારે તેમને નજરે પણ નથી ચઢતે. આ ભયંકર અટવીને ઊતરવામાં નિરીહ આત્માને મુશ્કેલી ન નડે. કષાયે રૂપી જંગલી જાનવરે તેનાથી દૂર નાસે. વિષયનાં વાવાઝોડાં તેને ન સ્પશે. પરિણામે તે સહેલાઈથી સંસારાટવી ઊતરી શકે.
छलिआ अवईक्खंता, निरावइक्खा गया अविग्घेणं । तम्हा पवयणसारे, निरावईक्खेण होअव्वं ॥२९॥ - ગાથાર્થ – વિષયની અપેક્ષા રાખતા આત્માઓ ઠગાયા છે, જ્યારે વિષયથી નિરપેક્ષ જીવે છળ વિનાના પરમ પદને પામ્યા છે. તેથી નિરપેક્ષ બનવું એ જ પ્રવચનને સાર છે.
