Page Text
________________
ફૂપદષ્ટાંતવિશદીકરણ | ગાથા : ૪
૩૯ હોવાથી અલ્પ પાબંધ થાય છે. અને તે રીતે તો વિધિશુદ્ધ પૂજા પણ ભગવાનની આજ્ઞાનુસાર હોવા છતાં ત્યાં બાહ્યથી હિંસા છે, તેથી તેમાં પણ અલ્પ પાપબંધ માનવો પડે. તેથી આ પ્રકારના કોઈકના કથનનું તાત્પર્ય શું છે, તે બતાવવા માટે કહે છે –
જેઓ આ પ્રકારનો અર્થ કરે છે, તે પણ ગીતાર્થ અન્યતરપદના વૈકલ્યમાં જ ઘટે છે, પરંતુ ગીતાર્થ અન્યતર પદનું સાકલ્ય હોય તો સ્વલ્પ પણ પાપબંધનો સંભવ નથી.
આશય એ છે કે, ગુણવાન વ્યક્તિ કારણે અશુદ્ધ દાન ગ્રહણ કરે ત્યારે ઘણી નિર્જરા અને અલ્પતર પાપબંધ થાય છે, એ કથન અશુદ્ધ દાન લેનાર જીવમાં ગીતાર્થ અન્યતર પદનું વૈકલ્ય હોય તો તેના અશુદ્ધ દાનના ગ્રહણમાં યતનાની ખામી છે, તેમ નક્કી થાય છે. અને તેની યાતનાની ખામીને કારણે ત્યાં અલ્પ પાપબંધ માનવામાં કોઈ દોષ નથી. પરંતુ ગુણવાન જીવ કારણે અશુદ્ધ દાન ગ્રહણ કરતો હોય અને તે ગીતાર્થ અન્યતર પદના સાકલ્યવાળો હોય=ગીતાર્થ અને સંવિગ્ન હોય અર્થાતુ ગીતાર્થ હોય અને ગોચરી ગ્રહણ કરતી વખતે શ્રુતના ઉપયોગવાળો હોય તો તેની યતનામાં કોઈ ખામી હોઈ શકે નહિ, તેથી ગીતાર્થ અને સંવિગ્ન સાધુએ કારણે ગ્રહણ કરેલ અશુદ્ધ દાનમાં લેશ પણ પાપનો સંભવ નથી; કેમ કે, વ્યવહારથી બાહ્ય જીવની વિરાધના થાય છે, તે સંયમના પરિણામની બાધક નથી, તેથી તત્કત કોઈ કર્મબંધ સંભવે નહિ.
અહીં પ્રશ્ન થાય કે, અશુદ્ધ દાનમાં અશુદ્ધ અંશ અને ચારિત્રનો ઉપષ્ટભક અંશ બે છે, તેથી અશુદ્ધ અંશથી કર્મબંધ અને ચારિત્રના ઉપખંભક અંશથી નિર્જરા સ્વીકારીએ તો શું વાંધો છે ? તેથી કહે છે –
સ્વહેતુ સામર્થ્યની દ્રવ્ય-ભાવ દ્વારા ઉપપત્તિ છે.
આશય એ છે કે, કર્મબંધના કારણભૂત એવી હિંસા અશુદ્ધ દાનમાં દ્રવ્યથી છે અને નિર્જરાના કારણભૂત એવું ચારિત્રનું ઉપખંભન ભાવથી છે. તેથી દ્રવ્યહિંસામાત્રથી કર્મબંધ થતો નથી, પરંતુ ભગવાનની આજ્ઞાના પાલનરૂ૫ ચારિત્રનો પરિણામ જ નિર્જરાનું કારણ બને છે. અને અશુદ્ધ દાન ગ્રહણ કરતી વખતે ગીતાર્થ વ્યક્તિને ભગવાનની આજ્ઞાના પાલનમાં ઉપયોગ વર્તે છે, તેથી તે આજ્ઞાપાલનના ભાવથી ફક્ત નિર્જરા થાય છે, અને બાહ્ય હિંસા દ્રવ્યમાત્રરૂપ હોવાથી તેનાથી કોઈ કર્મબંધ થતો નથી.
હવે ઉક્ત કથનને વિધિશુદ્ધ જિનપૂજામાં બતાવતાં કહે છે –
| SR No. | 022220 |
| Book Title | Kupdrushtant Vishadikaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravin K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 172 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |