________________
ફૂપાંતવિશદીકરણ/ ગાથા ૧ અર્થ કરતાં કહે છે - મોટી કેવલજ્ઞાનરૂપી શોભાને જે પામે છે તે, તેવા પ્રકારના=મહાભાગ, તેમને મહાભાગ એવા મહાવીર સ્વામીને, નમસ્કાર કરીને, હું ફૂપદષ્ટાંતને વિશદ કરું છું, એ પ્રમાણે અત્ય જાણવો.
અહીં “વિશદ કરું છું તેનો અર્થ કર્યો કે નિશ્ચિત પ્રામાયકજ્ઞાનના વિષયરૂપે ફૂપદષ્ટાંતને હું બતાવું છું.
“સમ્યફ નો અર્થ કર્યો કે અસંભાવના અને વિપરીતભાવનાના વિરાસથી હું ફૂપદષ્ટાંતને બતાવું છું.
આ કૂપદષ્ણત શાસ્ત્રમાં દ્રવ્યસ્તવમાં બતાવેલ છે.
દ્રવ્યસ્તવ (પક્ષ), નિર્દોષ છે (સાધ્ય), કેમ કે સ્વ-પર ઉપકારજનક છે (હેતુ). જેમ કે ફૂપદષ્ટાંત (ઉદાહરણ), આ અનુમાનપ્રયોગમાં ઉદાહરણ તરીકે કૂવાનું દષ્ટાંત આપેલ છે.
જેમ - પર્વત અગ્નિવાળો છે, કેમ કે ધૂમાડાવાળો છે જેમ- મહાનસ. અહીં પર્વતમાં ધૂમવત્વ હોવાથી વસ્લિમત્ત્વ' સાધ્યમાં જેમ દષ્ટાંત મહાસનું રસોડાનું, આપેલ છે, તેની જેમ દ્રવ્યસ્તવમાં સ્વ-પર પરોપકારપણું હોવાથી નિર્દોષપણારૂપ સાધ્યમાં કૂપનું દાંત આપેલ છે. ભાવાર્થ :
અહીં “દેવેન્દ્રોથી નમાયેલાએ ભગવાનનું વિશેષણ કહ્યું તેના દ્વારા ભગવાનની જગભૂજ્યતા બતાવેલ છે.
મહાભાગ' એ ભગવાનનું વિશેષણ કહ્યું તેનો એક અર્થ એ કર્યો કે ભગવાન મોટા અનુભાવવાળા છે=મોટા પ્રભાવવાળા છે. બીજો અર્થ એ કર્યો કે કેવલજ્ઞાનરૂપી મોટી શોભાને પામેલા છે, એવા શ્રી વીરભગવાનને નમસ્કાર કરીને હું=ગ્રંથકારશ્રી, કૂપદષ્ટાંતને વિશદ કરું છું.
ત્યાં “વિશદ કરું છું” તેનો અર્થ કર્યો એ કે નિશ્ચિત પ્રામાણ્યકજ્ઞાનના વિષયપણારૂપેeગ્રંથકારશ્રીને પોતાને નિશ્ચિત થયેલા એવા યથાર્થજ્ઞાનના વિષયરૂપે, કૂપદષ્ટાંતને કહેવું છે.
આ કથનથી એ ફલિત થાય છે કે કૂપદષ્ટાંતને કહેનારાં શાસ્ત્રવચનોને પૂજ્ય ઉપાધ્યાયજી મહારાજાએ સારી રીતે વિચાર્યા છે, અને તેનાથી નિશ્ચિત થયેલ છે યથાર્થજ્ઞાન છે તેના વિષયરૂપે કૂપદષ્ટાંતને આ ગ્રંથમાં તેઓશ્રી બતાવે છે.
