________________
૫૬
અળતું નથી. તાત્પર્ય કે તેના મનમાં રાગના વિકા શાન્ત થઈ જાય છે, નિવિકલ્પ દશાને તે પ્રાપ્ત કરે છે. અને ચંચળથી પણ અતિચંચળ, કોઈ રીતે વશ ન થઈ શકે તેવુ પણ મન નિત્ય શમનું વર્ણન સાંભળવાથી શાન્તસ્થિર થઈ જાય છે.
શમના પ્રભાવે મુનિ આત્મ સામ્રાજ્યને કેવા આનă અનુભવે છે તે જણાવે છે.
गर्जज्ञानगजेोतुङ्ग-रङ्गद्ध्यानतुरङ्गमाः । जयन्ति मुनिराजस्य, शमसाम्राज्य सम्पदः ||८|
અથ : જેમાં ગજ્જુના કરતા જ્ઞાનરૂપી હાથીઓ અને ઊંચે નાચતા ધ્યાનરૂપી અવે છે, તેવી મુનિરાજની શમરૂપી સામ્રાજ્યની સંપત્તિ સદા જયવંતી વસે છે.
ભાવાર્થ : સમગ્ર વિશ્વની ઉપર જેએનું વસ્ત્ર છે, તે માહુ અને અજ્ઞાન જેવા મહાશત્રુએ ઉપર પણ મુનિરાજની શમભાવરૂપી સ*પત્તિ (સેના) વિજય મેળવે છે. તેમાં જ્ઞાનરૂપી હાથીએ ગજના કરતા હેાય છે અને ધ્યાનરૂપી અશ્વો ઊછળી ઊછળીને નાચતા હેાય છે. તાપય કે ઉપશમભાવને પામેલા મુનિરાજ જ્ઞાન-ધ્યાન વડે આત્માના મહાવૈરી અતરંગ શત્રુઓને પણ વિજય મેળવી શકે છે.
આ શમ માટે ઇન્દ્રિયાના જય અનિવાય` છે, તેથી હવે તેનુ વર્ણન ઇન્દ્રિયજય અષ્ટકમાં કરે છે.
