________________
૪૭
છતાં અમૃત, ઔષધિ વિનાનું પણુ રસાયણ અને અન્ય કાઈ વસ્તુની અપેક્ષા વિનાનું પણ અશ્વય' કહે છે.
ભાવાર્થ : પડિતાએ શુદ્ધ જ્ઞાનને ત્રણ ઉપમા એ આપી છે, પહેલી ઉપમામાં સમુદ્રમાંથી નહિ પ્રગટેલું અમૃત કહ્યું છે. તે બહારના સમુદ્રમાંથી નહિ પણ આત્માના અનંત ઊ‘ડાણમાંથી પ્રગટેલા શુદ્ધ પ્રકાશ એ જ સાચું અમૃત છે, કારણ કે મરણુને જીતીને જીવને તે અજર-અમર બનાવે છે. મરણુ વખતે જે જ્ઞાન ખસી જાય અને મરણના ભયથી આત્મા દ્વીન અને તે તાત્ત્વિક જ્ઞાન નથી. શુદ્ધ જ્ઞાન તા મરણને મહેાત્સવ મનાવનારું અમૃત છે, કારણ જ્ઞાની જેણે આત્માને જાણ્યા છે તે મરણુને સહુ મરણને કષ્ટરૂપ નહિ પણ અગણિત કષ્ટોમાંથી- ધનામાંથી મુક્ત કરનાર મંગળ માને છે, એમ મરણને મગળ મનાવ નાર હાવાથી જ્ઞાન એ આત્માનુ શુદ્ધ અમૃત છે. તેવા જ્ઞાનથી આપણે જ આપણા મરણુને મંગળ મહે।ત્સવ બનાવી અમર બની શકીએ.
કે સાચા
ભેટે છે,
મીજી ઉપમામાં જ્ઞાનને ઔષધિઓ વિનાનું રસાયણ કહ્યુ છે. રસાયણ જેમ શરીરના રાગેાના નાશ કરે છે તેમ જ્ઞાન પણ આત્માના રાગ-દ્વેષ-કામ-ક્રોધ-મદ--મત્સર વગેરે સર્વ રોગોના નાશ કરી આત્માને નીરેગી મનાવે છે. સ્વરૂપાનંદમાં મગ્ન બનાવે છે અને અવરાયેલા સ ગુણેાને પ્રગટ કરી અનંત શક્તિરૂપ પુષ્ટિ આપે છે, માટે તે આત્માનું શુદ્ધ શ્રેષ્ઠ રસાયણ છે.
