________________
દેશે તો અંતરમાં આત્મલક્ષ્મીને પ્રજાને ખૂલી જશે, બાહ્ય કુટુંબ અને બાહ્ય ગણાતા તમામ સંબંધે છોડશે તે અંતરનું ક્ષમાદિ કુટુંબ અને અંતરને જ્ઞાનાદિ વિશાળ ખજાને પ્રગટ થશે. બહાર ખીસું ખાલી હશે તે અંદરને આત્માને કે ઠાર ઊઘડી જશે. આ છે સાચી પૂર્ણતા પ્રાપ્ત કરવાને સાચે ઉપાય!
બાહ્ય પૂર્ણતા કુટિલ પત્ની જેવી પતિને દ્રોહ કરનારી છે. અંતરની પૂર્ણતા સતી પતનીની જેમ કદાપિ પતિને છેડતી નથી, દ્રોહ કરતી નથી, એકાને આત્માને આનંદ આપે છે.
परस्वत्वकृतान्माथा, भूनाथा न्यूनतेक्षिणः । स्वस्वत्वसुखपूर्णस्य, न्यूनता न हरेरपि ॥७॥
અર્થ : પરપદાર્થમાં પોતાપણાની માન્યતાથી વ્યાકુળ બનતા રાજાઓ પણ સદૈવ પોતાની ન્યૂનતાને (અધૂરાપણાને) જ જુએ છે, તેથી વિરુદ્ધ આત્મલક્ષ્મીમાં જ પોતાપણાની માન્યતાના પૂર્ણ સુખને અનુભવતા આત્માને ઈન્દ્રથી પણ કંઈ ન્યૂનતા નથી.
ભાવાર્થ ; પર-બાહ્ય પદાર્થો ગમે તેટલા મળે તે પણ તેમાં જીવને સવિશેષ તૃણ વધતી હોવાથી ધનવાને, ક્રોડાધિપતિઓ, રાજાઓ, ચક્રવતીઓ અને ઇન્દ્રોને પણ પોતાને પ્રાપ્ત થયેલી સંપત્તિ ન્યૂન જ દેખાય છે, વિશેષ મેળવવાની તૃણું જ વધતી જાય છે. કારણ કે પરપદાર્થોની મમતાને સ્વભાવ જ તૃણુ વધારવાનું છે. તેથી વિપરીત આત્મગુણરૂપ લક્ષમીને સ્વભાવ સંતેષ પ્રગટાવવાનું છે,
