________________
(श्लो. ४३) * गुर्जरविवेचनादिसमलङ्कृतः *
[ ૨૦૭] अथोपशान्तमोहगुणस्थाने यादृशं सम्यक्त्व-चारित्र-भावलक्षणं त्रयं भवति, तदाह
शान्तदृवृत्तमोहत्वादत्रीपशमिकाभिधे । स्यातां सम्यक्त्वचारित्रे, भावश्चोपशमात्मकः ॥४३॥
-- ગુણતીર્થ – - સૂમસંપરાયગુણઠાણે બંધ-ઉદય-સત્તા - બંધ : ઉપર કહેલ બંધપ્રાયોગ્ય ૧૮ પ્રકૃતિમાંથી સંજવલનલોભનો બંધવિચ્છેદ થવાથી સૂક્ષ્મસંપરાયગુણઠાણે રહેલો જીવ ૧૭ પ્રકૃતિઓને બાંધે...
ઉદય ઃ ઉપર કહેલ ઉદયપ્રાયોગ્ય ૬૬ પ્રકૃતિમાંથી (૧-૩) ત્રણ વેદ, અને (૪-૬) સંજવલન ક્રોધ-માન-માયા – આ ૬ પ્રકૃતિઓનો ઉદયવિચ્છેદ થવાથી, આ ગુણઠાણે રહેલા જીવને ૬૦ પ્રકૃતિઓનો ઉદય હોય. સત્તા આ ગુણઠાણે ૧૪૮ પ્રકૃતિની સત્તા હોય.
ગુણસ્થાન | બંધ | ઉદય | સત્તા | સૂક્ષ્મસંપરાય ૧૭ | ૬૦ | ૧૪૮
એક ઉપશાંતમોહ ગુણઠાણે બંધ-ઉદય-સત્તા - બંધ : આ ગુણઠાણે રહેલો જીવ માત્ર ૧ શાતાવેદનીય કર્મને બાંધે છે.
ઉદયઃ સૂક્ષ્મસંપરાયગુણઠાણે કહેલ ૬૦ પ્રકૃતિમાંથી સંજવલનલોભનો ઉદયવિચ્છેદ થવાથી, અગ્યારમે ગુણઠાણે રહેલા જીવને પ૯ પ્રકૃતિનો ઉદય હોય. સત્તા : આ ગુણઠાણે ૧૪૮ પ્રકૃતિની સત્તા હોય.
ગુણસ્થાન | બંધ | ઉદય | સત્તા
ઉપશાંતમોહ | ૧ | પ૯ ૧૪૮ આ પ્રમાણે અગ્યારમે ગુણઠાણે કર્મપ્રકૃતિના બંધાદિને જણાવીને, હવે આ ઉપશાંતમોહ” ગુણઠાણે (૧) સમ્યક્ત, (૨) ચારિત્ર, અને (૩) ભાવ કેવો હોય ? એ ત્રણેનું સ્વરૂપ બતાવવા ગ્રંથકારશ્રી કહે છે –
- ઉપશાંતમોહ ગુણઠાણે સમ્યક્વાદિ - શ્લોકાર્ધ : ઉપશાંતમોહગુણઠાણે દર્શનમોહનીય અને વૃત્તમોહ=ચારિત્રમોહનીય ઉપશાંત થયા હોવાથી (૧) સમ્યક્ત, અને (૨) ચારિત્ર બંને ઉપશમભાવના હોય. અને (૩) ભાવ પણ ઔપથમિકભાવરૂપ સમજવો... (૪૩)
